Udostępnij tę stronę znajomym!!!

 

Właściciele Szydłowca określają prawa i powinności mieszczan szydłowieckich, 1427 r.

My Sławiec oraz Jakub, rodzeni bracia, dziedzice Szydłowca, wraz z naszymi prawnymi następcami po naszej dojrzałej naradzie przydzie­lamy i nieodwołalnie przyznajemy naszemu miastu Szydłowcu i całej gminie oraz naszym mieszczanom domy, ogrody, łąki i pola, aby wraz ze swymi prawnymi następcami mieli je z wszystkimi pożytkami i przyległościami mianowicie lasami, zaroślami, borami, gajami, krzewinami, rzekami, polami, łąkami, gdzie im zostaną wyznaczone (…) dla ich korzyści obecnych i przyszłych, mianowicie ze stawów rybnych, z targów rybnych i z wszystkich innych i poszczególnych plo­nów i pożytków oraz w naszych dziedzicznych posiadłościach wokół rze­czonego miasta, w naszych dobrach według naszej długości i szerokości. Pozwalamy także na wszystkich pastwiskach paść wspólnie z naszymi kmieciami bez żadnej przeszkody, z tym jednak, że wszyscy nasi miesz­czanie od każdego domu winni corocznie płacić nam jeden grosz. A ci, którzy będą warzyć piwo, winni od karczmy dawać po groszu, zarówno wewnątrz, jak na publicznych placach. Od każdego zaś pola wraz z jed­nym ogrodem należącym do każdego domu powinni płacić tytułem czyn­szu 8 naszych groszy. A jeśliby ktoś prócz ogrodu należącego do domu posiadał jeden lub dwa ogrody, od każdego ogrodu winien płacić 2 grosze nam i naszym prawnym następcom. Również wszyscy nasi mieszczanie powinni corocznie w uroczystość św. Marcina płacić nam podatek, inaczej „szos”, to znaczy od każdej grzywny 6 denarów, i to pod osobistą przy­sięgą. Także na wspólną wyprawę nasi mieszczanie winni nam dawać bez sprzeciwu jednego konia wartości 3 grzywien albo 3 grzywny. Także wszyscy rzemieślnicy z naszego miasta powinni corocznie dawać nam od wyrobów swego rzemiosła po groszu od każdego z nich. Tkacze zaś powinni nam dawać od każdego postawu, inaczej od folusza w naszym mły­nie 4 czwartaki, od sukiennic, inaczej od „kramów” od postawu 4 denary, i to jeśli sukiennice zostaną przez nas naprawione. A gdy grobla ulega zniszczeniu z powodu zalewu wód, wtedy nasi mieszczanie powinni pra­cować przy użyciu mierzwy i chrustu celem zatrzymania wody, i to wtedy, gdy im dadzą znać z folwarku lub z naszego młyna. Nasi miesz­czanie powinni także sprowadzić trzeci kamień, oczywiście młyński, lecz obrobiony przygotowany do młynów. Zajmujemy także dla naszych sta­wów rybnych przestrzeń ziemi wynoszącą pół stai wokół stawów rybnych dla naprawiania grobli.

(…) Nadto my dziedzice tego miasta corocznie będziemy wybie­rać dwóch radnych i gmina dwóch innych, którzy przewodniczyć będą w radzie. Radni naszego miasta powinni także ściągać i pobierać kary sądowe im należne tak jak inni radni ściągają i pobierają je w innych miastach w zasięgu prawa sandomierskiego. Radni powinni także badać pojemnościowe miary, rzetelność wag, mianowicie korce, półkorce, kwar­ty lub sprawiedliwe odważniki, miary piwa. A jeśli ktoś w tym względzie zostanie obwiniony z powodu jakiejś miary lub wagi, radni powinni za to pobrać karę za zgodą i radą dawnych radnych. Także my dziedzice z naszymi prawnymi następcami nie chcemy wyrządzać żadnej krzywdy naszym mieszczanom, chyba że coś postanowi ich własne prawo dla nich wydane. Naszą rzeczą będzie czuwać, aby do nich stosowano ich prawo. Na poświadczenie tego dokumentu przywieszono do niego nasze pieczęcie. Załatwiono i wykonano w Szydłowcu w sobotę, w oktawie Oczyszczenia Błogosławionej Dziewicy Maryi [8 II] w roku pańskim 1427. Obecni byli (…).

Za: Wybór źródeł do historii Polski średniowiecznej (do połowy XV wieku), tom 3: Rozkwit społeczeństwa stanowego i powstanie państwa polsko-litewskiego (1386-1466), opracowali Gerard Labuda i Benon Miśkiewicz, Poznań 1970, str. 29-30

 

A. Wymień dochody właściciela Szydłowca wynikające z opłat wnoszonych przez jego mieszkańców.

B. Wymień i przedstaw pozafinansowe obowiązki mieszczan szydłowieckich.

C. Przedstaw procedurę powoływania rady miasta Szydłowca.

D. Przedstaw kompetencje i obowiązki rady miasta Szydłowca, wynikające z cytowanego fragmentu dokumentu.