Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR) – polska partia komunistyczna utworzona w grudniu 1948 r. na kongresie zjednoczeniowym Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Partii Socjalistycznej, sprawująca władzę w Polsce do 1989 r.; w PZPR obowiązywał tzw. centralizm demokratyczny, polegający na formalnie demokratycznym wyłanianiu władz i podejmowaniu decyzji przy jednoczesnym centralnym kierowaniu partią; najwyższą władzą był odbywający się co 4–5 lat zjazd PZPR, faktycznie główną rolę odgrywały władze wykonawcze partii – Biuro Polityczne i Sekretariat Komitetu Centralnego; na czele partii stał I sekretarz KC (do 1954 przewodniczący), dysponujący faktycznie władzą dyktatorską; PZPR była partią centralnie zarządzaną, kierującą autorytarnym państwem i zbiurokratyzowaną gospodarką; w swojej działalności dążyła do kontrolowania wszelkich przejawów życia społecznego, sama będąc podporządkowana sowieckiej partii komunistycznej.

I sekretarze KC PZPR