1. 10. Administracja publiczna - administracja samorządowa

1. Samorząd to forma organizacji wyodrębnionej grupy społecznej, która może decydować o sprawach dla niej istotnych

a. formy samorządu

– samorząd terytorialny (powszechny)

gminny

powiatowy

wojewódzki

– samorząd specjalny

samorządy gospodarcze

samorządy gospodarcze

b. administracja samorządowa – samorządowe organy publiczne powołane do realizacji zadań państwa w terenie

c. zasady regulujące wzajemne zależności pomiędzy administracją rządową a administracją samorządową

– zasada decentralizacji

–  zasada domniemania kompetencji samorządu

– zasadna subsydiarności (pomocniczości) państwa

–  zasada unitarności (jedności) państwa

2. Wybory samorządowe

a. wybory samorządowe odbywają się co 5 lat

b. czynne prawo wyborcze przysługuje:

– obywatelom państwa polskiego, którzy:

ukończyli 18 lat

mieszkają na obszarze właściwej jednostki samorządu terytorialnego (cenzus domicylu)

– w wyborach do organów gminy – nieposiadającym obywatelstwa polskiego obywatelom Unii Europejskiej

c. bierne prawo wyborcze

– kandydat na radnego musi mieć ukończone 18 lat

– kandydat na wójta, burmistrza i prezydenta miasta musi mieć u kończone 25 lat

d. jednostkach samorządu terytorialnego, w których tworzy się wielomandatowe okręgi wyborcze obowiązuje próg wyborczy 5%

c. wybory na wójta, burmistrza i prezydenta miasta

– są bezpośrednie i powszechne

– kandydat musi uzyskać ponad 50% ważnie oddanych głosów

3. Nadzór nad samorządem terytorialnym sprawują:

a. Prezes Rady Ministrów i wojewodowie – w zakresie legalności działań

b. regionalne izby obrachunkowe – nadzór w zakresie spraw finansowych

c. Najwyższa Izba Kontroli – nadzór w zakresie legalności, gospodarności i rzetelności

d. Środki nadzoru nad samorządem

– z poziomu władzy centralnej

możliwość rozwiązania organu stanowiącego – dokonuje sejm na wniosek premiera

możliwość odwołania organu wykonawczego – dokonuje premiera na wniosek wojewody

zarząd komisaryczny – ustanawia premier na wniosek ministra do spraw administracji

– nadzór wojewody

wydawanie zarządzeń zastępczych

stwierdzanie nieważności