2. 5. Działania zbrojne Armii Krajowej
1. Działania Armii Krajowej (AK)w pierwszej fazie okupacji
a. głównym zadaniem AK było przygotowanie ogólnokrajowego powstania
– tworzenie zakonspirowanych oddziałów AK
– opracowywanie planów powstania
b. oprócz tego Kierownictwo Dywersji (Kedyw) organizowało walkę bieżącą:
– działania dywersyjne wymierzone np. w przemysł zbrojeniowy i linie komunikacyjne
– działalność wywiadowcza
– działalność propagandowo-informacyjna (wydawanie prasy podziemnej)
c. działania partyzanckie
2. Plan „Burza”
a. plan ogólnokrajowego powstania okazał się niemożliwy do przeprowadzenia
b. został zastąpiony planem działań o kryptonimie „Burza”, zgodnie z którym w momencie nadejścia frontu:
– organy Polskiego Państwa Podziemnego miało przejść do jawnej działalności
– zakonspirowane do tej pory oddziały AK miały przeprowadzić mobilizację i przejść do otwartych działań zbrojnych przy współpracy z Armią Czerwoną
c. cele planu „Burza”
– podjęcie zbrojnej walki z Niemicami
– zamanifestowanie przynależności obszarów objętych działaniami AK do Polski
d. główne akcje AK w ramach „Burzy”
– walki 27 Wołyńskiej Dywizji AK na Wołyniu i
– udział oddziałów AK w bitwie o Wilno w ramach operacji „Ostra Brama”
e. po zakończeniu wspólnej walki oddziały AK były rozbrajane przez Rosjan
3. Powstanie warszawskie
a. przyczyny wybuchu powstania
– głównym celem powstania w Warszawie było uniknięcie całkowitej sowietyzacji kraju
– dowództwo obawiało się, że w przypadku bierności AK walkę rozpoczną spontanicznie sami mieszkańcy
– dowództwo AK liczyło na szybką pomoc aliantów zachodnich i zbliżającej się Armii Czerwonej
b. pierwsze dni powstania
– powstanie wybuchło 1 VIII 1944 r.
– dowódcą powstania został płk Antoni Chruściel-„Monter”
– przygotowanie oddziałów AK do walki było niewystarczające – przede wszystkim brakowało broni i amunicji
– pierwszych dniach walki powstańcy wyzwolili znaczną część miasta, ale ponieśli duże straty
– powstańcom nie udało się zdobyć lotnisk i przepraw przez Wisłę
c. Komendant Główny AK gen. Tadeusz Komorowski-„Bór” został mianowany Wodzem Naczelnym Polskich Sił Zbrojnych
d. sytuacja walczących powstańców
– Armia Czerwona powstrzymała się od działań zbrojnych
– z nieskuteczną pomocą powstańcom przyszła 1 Armia Wojska Polskiego
– pomoc lotnicza z Zachodu była niewystarczająca i spóźniona
– oddziały powstańcze musiały stopniowo opuszczać kolejne dzielnice miasta
– oddziały niemieckie dowodzone przez Ericha von dem Bach-Zalewskiego dopuszczały się zbrodni przeciwko ludności cywilnej i jeńcom
e. upadek powstania
– ostatnim punktem oporu powstańców było Śródmieście
– kapitulacja powstania została podpisana 2 X 1944 r.
4. Skutki upadku powstania
a. powstanie zakończyło się klęską militarną i polityczną
b. walki powstańcze przyniosły ogromne straty
– zginęło 18 tys. powstańców, a 25 tys. zostało rannych
– podczas walk i wyniku mordów zginęło około 150 tys. cywilnych mieszkańców Warszawy
– pozostali mieszkańcy zostali zmuszeni do opuszczenia miasta
– miasto zostało zniszczone podczas walk, a następnie w akcie zemsty było systematycznie wyburzane
c. zmiany w Polskim Państwie Podziemnym
– gen. Tadeusz Komorowski-„Bór” trafił do niemieckiej niewoli
– na jego miejsce Komendantem Głównym AK został gen. Leopold Okuklicki-„Niedźwiadek”
– władze cywilne Polskiego Państwa Podziemnego opuściły stolicę i kontynuowały działalność konspiracyjną