3. 2. Świat dwubiegunowy i początek zimnej wojny
1. Ekspansja komunizmu w Europie
a. państwa, które po II wojnie światowej znalazły się w sowieckiej strefie wpływów:
– Bułgaria
– Czechosłowacja
– wschodnia część Niemiec
– Polska
– Rumunia
– Węgry
b. w państwach tych po przejęciu władzy komuniści doprowadzili do likwidacji antykomunistycznej opozycji
2. Zimna wojna to stan napięcia politycznego i wzajemnej wrogości pomiędzy dwoma obozami polityczno-militarnymi, ukształtowanymi po II wojnie światowej
a. dwa rywalizujące bloki polityczne:
– blok związanych ze Związkiem Sowieckiem, nazywany blokiem państw realnego socjalizmu lub blokiem państw demokracji ludowej
– blok związanych ze Stanami Zjednoczonymi państw demokracji zachodniej
b. za początek zimnej wojny uznaje się przemówienie Winstona Churchilla wygłoszone 5 III 1946 r. w Fulton
3. Doktryna Trumana
a. Harry Truman został prezydentem Stanów Zjednoczonych po śmierci Franklina Delano Roosevelta
b. własną doktrynę Harry Truman ogłosił 12 III 1947 r. podczas przemówienia w Kongresie
c. założenia doktryny Trumana
– rządy komunistyczne zagrażają światowemu pokojowi
– należy udzielać pomocy krajom zagrożonym ekspansją komunizmu
4. Kryzys berliński
a. na polecenie Józefa Stalina w czerwcu 1948 r. służby radzieckiej strefy okupacyjnej zablokowały dostawy do sektorów Berlina będących pod kontrolą państw zachodnich
b. Amerykanie i Anglicy zorganizowali dostawy żywności i opału dla zachodniego Berlina drogą powietrzną – tzw. most powietrzny
5. Powstanie dwóch rywalizujących ze sobą organizacji militarno-politycznych
a. kraje Europy Zachodniej o raz USA i Kanady w 1949 r. utworzyły Organizację Paktu Północnoatlantyckiego – NATO
b. kraje bloku wschodniego w 1955 r. utworzyły Układ Warszawski
6. Powstanie dwóch państw niemieckich
a. we wrześniu 1949 r. proklamowano Republikę Federalną Niemiec (RFN)
– powstała ze stref okupacyjnych Wielkiej Brytanii, USA i Francji
– pierwszym prezydentem został Konrad Adenauer
b. w październiku 1949 r. proklamowano Niemiecką Republikę Demokratyczną (NRD) – na jej czele stanął Walter Ulbricht
7. Sytuacja Berlina po powstaniu dwóch państw niemieckich
a. Berlin pozostał podzielony na część wschodnią i zachodnią
b. w nocy z 12 na 13 sierpnia 1961 r. władze komunistyczne wybudowały mur oddzielający część wschodnią Berlina do zachodniej - tzw. mur berliński
c. w marcu 1953 r. w Berlinie wschodnim wybuchły antykomunistyczne zamieszki, nazwane drugim kryzysem berlińskim