4. 1. Polska w nowych granicach
1. Kształtowanie się granic Polski po II wojnie światowej
a. granica wschodnia
– wschodnia granica Polski została ustanowiona na tzw. linii Curzona
– ostateczne ustalenie granicy polsko-sowieckiej nastąpiło na mocy układu zawartego 16 VIII 1945 r.
– Polska straciła na rzecz ZSRS Kresy Wschodnie wraz z Wilnem i Lwowem
b. w ramach rekompensaty za utracone ziemie na wchodzie Polska otrzymała:
– Warmię i Mazury
– Gdańsk
– ziemie do Odry i Nysy Łużyckiej (Pomorze, Ziemia Lubuska, Dolny Śląsk)
– ziemie odebrane Niemcom nazwano Ziemiami Odzyskanymi
d. rozstrzygnięcie polsko-czeskich sporów granicznych:
– Zaolzie pozostało przy Czechach
– Polska otrzymała Kotlinę Kłodzką
2. Powojenne migracje ludności
a. na mocy postanowień poczdamskich z Ziem Odzyskanych zostało wysiedlonych ok. 3 mln Niemców
b. z utraconych Kresów Wschodnich do Polski przeniosło się ponad 1,5 mln polskich repatriantów
c. z obszarów wschodnich do ZSRS przesiedlono:
– Ukraińców (ok. 500 tys.)
– Białorusinów (ok. 36 tys.)
– Litwinów (kilkanaście tys.)
d. z Zachodu do Polski wróciło ok. 2 mln. byłych więźniów, jeńców, robotników przymusowych i uchodźców
e. ponad 500 tys. Polaków ze względu na zachodzące w Polsce zmiany polityczne, pozostało na Zachodzie
3. Problemy narodowościowe
a. działalność nacjonalistów ukraińskich
– w Bieszczadach antypolską działalność zbrojną prowadziły oddziały Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA)
– w celu powstrzymania UPA władze polskie przeprowadziły tzw. Akcję Wisła, polegającą na przesiedleniu Ukraińców z Bieszczad na Ziemie Odzyskane
b. w 1946 r. miał miejsce tzw. pogrom kielecki, w którym śmierć poniosło 37 Żydów
4. Bilans strat Polski w wyniku II wojny światowej
a. Obszar Polski zmniejszył się o ok. 20% w stosunku do stanu przedwojennego
b. straty demograficzne
– zginęło ok. 6 mln obywateli II Rzeczypospolitej, z czego ok. 3 mln to obywatele polscy narodowości żydowskiej
– w 1945 r. liczba ludności Polski wynosiła 24 mln
Rozwiąż quiz: Polska w nowych granicach