6. 3. Kryzys demokracji
I. Faszyzm włoski.
1. Powojenny kryzys wewnętrzny we Włoszech:
a. rozczarowanie warunkami traktatu pokojowego
b. bezrobocie spowodowane demobilizacją wojska i redukcją produkcji zbrojeniowej
2. Powstanie organizacji faszystowskich:
a. Związku Włoskich Kombatantów (fascio=wiązki — faszyzm),
b. przekształcenie się Związku Włoskich Kombatantów w Narodową Partię Faszystowską (NPF)
c. działalność Benito Mussoliniego – duce
d. walka z komunizmem i socjalizmem
3. Przejęcie władzy przez faszystów:
a. „marsz na Rzym” – październik 1922 r.
b. powierzenie przez króla Wiktora Emanuela III funkcji premiera Benito Mussoliniemu
c. Włochy państwem totalitarnym:
– dyktatura Narodowej Partii Faszystowskiej
– tworzenie systemu korporacyjnego (korporacjonizm)
– terror
4. Sukcesy faszystów włoskich:
a. zawarcie konkordatu ze Stolicą Apostolską – pakty laterańskie
b. inwestycje jako forma walki z bezrobociem (osuszenie błot pontyjskich)
c. ekspansja terytorialna:
– Fiume
– Etiopia
– Albania
II. Republika Weimarska (1919-1933) - Paul von Hindenburg prezydentem
1. Kryzys powojenny.
a. bezrobocie
2. Poprawa sytuacji międzynarodowej:
a. układ ze Związkiem Radzieckim w Rapallo – 1922 r.
b. pakt reński – podpisany podczas konferencji w Locarno – 1925 r.
3. Załamanie gospodarki podczas wielkiego kryzysu gospodarczego (1929-1935)
III. Narodziny nazizmu
1. Powstanie Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP)
2. Nieudany pucz w Monachium – 1923 r.
3. doktryna faszyzmu:
a. „Mein Kampf” Adolfa Hitlera
b. „Mit XX wieku” Alfreda Rosenberga
c. cechy faszyzmu:
– antykomunizm
– antydemokratyzm
d. utworzenie i działalność:
– SA – oddziały szturmowe NSDAP – Ernst Röhm
– SS – policja partyjna NSDAP – Heinrich Himmler
IV. Przejęcie władzy przez Adolfa Hitlera
1. Wzrost wpływów NSDAP podczas wielkiego kryzysu gospodarczego (1929-1933).
2. Zwycięstwo w wyborach parlamentarnych w 1932 r.
3. Powierzenie przez prezydenta Paula von Hindenburga funkcji kanclerza Adolfowi Hitlerowi – 30 I 1933 r.
V. Budowa państwa totalitarnego
1. Ograniczanie swobód demokratycznych – pretekstem podpalenie Reichstagu (1933 r.):
a. delegalizacja Komunistycznej Partii Niemiec
b. delegalizacja pozostałych partii opozycyjnych – budowa systemu monopartyjnego
c. „noc długich noży” – likwidacja kierownictwa SA – VI 1934 r.
d. tworzenie obozów koncentracyjnych
e. rasizm:
– ustawy norymberskie (1935 r.) – ograniczenie praw obywatelskich ludności żydowskiej
– „noc kryształowa” – pogromy żydowskie (9.XI.1938 r.)
– eugenika
a. działalność Ministerstwa Propagandy – Joseph Goebbels
b. utworzenie faszystowskiej organizacji młodzieżowej – Hitlerjugend