Nowe ideologie

 

I. Liberalizm

1. Liberalizm to doktryna społeczna i polityczna uznająca wolność i nieskrępowaną działalność jednostek za wartość nadrzędną.

2. Główne hasła programowe liberalizmu:

a. liberałowie domagali się respektowania najważniejszych praw obywatelskich:  wolności osobistej, wolności słowa, równości wobec prawa

b. w sferze społecznej liberałowie domagali się zniesienie nierówności stanowej, ale akceptowali nierówności ekonomiczne

c. w sferze politycznej liberałowie byli zwolennikami monarchii konstytucyjnej, w której prawa polityczne są ograniczone  są cenzusem majątkowym

3. Czołowi przedstawiciele liberalizmu

a. Adam Smith

b.  John Stuart Mill

 

II. Konserwatyzm

1. Konserwatyzm – ideologia społeczno-polityczna uznająca za naczelne dobro „stary porządek” społeczno-polityczny i cały związany z nim system wartości.

2. Konserwatyści uznawali:

a. władzę absolutną monarchii

b. uprzywilejowanie szlachty i duchowieństwa

c. szczególną rolę tradycji oraz religii i Kościoła w życiu społecznym

3. Czołowi przedstawiciele konserwatyzmu

a. Edmund Burke

b. Joseph de Maistre

c. François René de Chateaubriand

 

III. Narodziny ruchu robotniczego

1. W pierwszej połowie XIX wieku robotnicy pracowali w trudnych warunkach i otrzymywali bardzo niskie wynagrodzenie

2. Luddyzm

a. działalność Nedda Ludda

b.  niszczenie maszyn - luddyści byli przekonani, że to maszyny są przyczyną nędzy robotników

2. Powstanie związków zawodowych

a. związki zawodowe to organizacje skupiające robotników i walczące o ich prawa

b. jedną z form walki związków zawodowych były strajki polegające na powstrzymywaniu się od wykonywania pracy

3. Czartyzm – pierwszy masowy ruch polityczny robotników

a. program czartystów został sformułowany w karcie praw ludu – People's Charter (czyt. pipls czarter - stąd nazwa „czartyzm”)

b. działalność czartystów polegała na zbieraniu podpisów pod petycjami do parlamentu

5. Socjalizm utopijny

a. socjalizm utopijny – określenia nierealnych (utopijnych) koncepcji przebudowy społeczeństwa.

b. czołowi przedstawiciele socjalizmu utopijnego

– Claude Sain-Simon (czyt.: klod de sęsimą)

– Charles Fourier (czyt.: szarl furje)

– Robert Owen (czyt.: ołen)

6. Początki komunizmu

a. czołowi teoretycy:

– Karol Marks (1818-1883 r.)

– Fryderyk Engels (1820-1895 r.)

b. program został zawarty w „Manifeście komunistycznym” (1848 r.)

c. główne cechy charakterystyczne komunizmu

– całkowita równość socjalna wszystkich ludzi

– program budowy społeczeństwa bezklasowego, opartego na społecznej własności środków produkcji i równym podziale dóbr

– proletariat (robotnicy) zostali uznani za wiodącą klasę społeczną