6. 1. Prawo i systemy prawne

 

I. Klasyfikacje prawa

1. Terytorialny podział prawa

a. prawo krajowe – ustanawiane jest przez organy władzy państwowej i obowiązuje na terenie całego kraju

b. prawo miejscowe – ustanawiane jest przez organy władzy lokalnej samorządowej lub organy administracji rządowej i obowiązuje na obszarze podlegającym ich władzy

c. prawo międzynarodowe publiczne

– umowy międzynarodowe

– obyczaj międzynarodowy

 

2 Treściowy podział prawa

a. prawo materialne – normy prawne bezpośrednio regulujące stosunki pomiędzy podmiotami prawa oraz normy prawne regulujące określone obowiązki, zakazy lub nakazy i przewidujące określone sankcje za ich nieprzestrzeganie

b. prawo formalne (proceduralne, procesowe) – zespół norm ustalających sposób wcielania w życie norm prawa materialnego

 

3. Podmiotowy podział prawa

a. prawo prywatne

– prawo cywilne materialne

– prawo rodzinne i opiekuńcze

– prawo handlowe

– prawo prywatne międzynarodowe

b. prawo publiczne

– prawo konstytucyjne

– prawo administracyjne

– prawo karne

– prawo finansowe

– prawo międzynarodowe publiczne

– prawo gospodarcze publiczne

4. Najważniejsze gałęzie prawa

a. prawo konstytucyjne

– obejmuje normy dotyczące ustroju państwowego, kompetencji organów władzy oraz praw obywateli

– podstawowym źródłem prawa są konstytucja oraz ustawy konstytucyjne

– normy konstytucyjne są zasadami całego prawa w państwie

b. prawo cywilne

– reguluje stosunki majątkowe i niektóre niemajątkowe między osobami fizycznymi i osobami prawnymi

– podstawowymi źródłami prawa cywilnego są kodeks cywilny oraz ustawy

c. prawo rodzinne

– reguluje stosunki małżeńskie i rodzicielskie

– reguluje stosunki majątkowe związane z interesem rodziny

d. prawo administracyjne

– reguluje organizację i funkcjonowanie organów administracji rządowej i samorządowej

– dzieli się na materialne, ustrojowe oraz prawo postępowania

– podstawowymi źródłami prawa są: kodeks postępowania administracyjnego oraz akty wydawane przez organy administracji

e. prawo karne

– określa reguły odpowiedzialności oraz sankcje za czyny zabronione

– dzieli się na materialne, procesowe i wykonawcze

– podstawowymi źródłami prawa są: kodeks karny, kodeks postępowania karnego oraz kodeks karny wykonawczy

f. prawo pracy

– reguluje stosunki między pracodawcami a pracownikami określając ich prawa, obowiązki oraz zasady zawierania umów o pracę

– podstawowym źródłem prawa pracy jest kodeks pracy

g. prawo handlowe

– reguluje profesjonalne stosunki handlowe

– określa rodzaje spółek oraz zasady ich tworzenia i zasady zarządzania nimi

 

5. Nieprzestrzeganie prawa

a. naruszanie prawa

b. omijanie prawa