4. 6. Formy zatrudnienia
1. Podstawowe kryteria wyboru zawodu
a. sytuacja na rynku pracy – perspektywy zatrudnienia
b. prognozy dotyczące wysokości wynagrodzenia i indywidualne oczekiwania dotyczące dochodów
c. osobiste zainteresowania i predyspozycje
d. instytucje wspierające wybór zawodu
– poradnie psychologiczno-pedagogiczne
– Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
e. wysokość zarobków
2. Rodzaje umów w sprawie pracy
a. umowa o pracę
– jest zawierana pomiędzy pracodawcą a pracownikiem
– jest zawierana na podstawie Kodeksu pracy
– zobowiązuje pracownika do świadczenia pracy w miejscu wskazanym przez pracodawcę
– wynagrodzenie musi uwzględniać minimalną pensję/minimalną stawkę godzinową
– pracownikowi przysługuje prawo do płatnego urlopu i zwolnienia lekarskiego
– pracownik musi być objęty ubezpieczeniami społecznymi
– umowa o pracę może być zawarta na:
czas nieokreślony
czas określony
na okres próbny
na czas wykonania określonej pracy
b. umowa o dzieło (umowa skutku)
– jest zawierana na podstawie Kodeksu cywilnego
– przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła w określonym czasie w zamian za określone wynagrodzenie
– obowiązuje zasada swobody zawierania umów
– przyjmującemu nie przysługuje prawo do płatnego urlopu i zwolnienia lekarskiego
– przyjmujący zamówienie nie jest objęty ubezpieczeniami społecznymi
– występuje rękojmia za wady
c. umowa-zlecenie (umowa starannego działania)
– jest zawierana przez zleceniodawcę i zleceniobiorcę
– jest zawierana na podstawie Kodeksu cywilnego
– przyjmujący zobowiązuje się do świadczenia usług przez określony czas
– obowiązuje zasada swobody zawierania umów
– przyjmującemu przysługuje minimalna stawka godzinowa
– przyjmującemu nie przysługuje prawo do płatnego urlopu
– przyjmującemu przysługuje prawo do zwolnienia lekarskiego, o ile został objęty ubezpieczeniem zdrowotnym przez zleceniodawcę
– przyjmujący zamówienie zasadniczo jest objęty ubezpieczeniami społecznymi
– występuje rękojmia za wady
3. Własna działalność gospodarcza
a. samozatrudnienie – jest formą działalności gospodarczej na własny rachunek i własną odpowiedzialność jednej osoby fizycznej
b. procedura zakładania własnej firmy
– wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej (EDG-1)
– wniosek o wpis do krajowego urzędu rejestrowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON – Urząd Statystyczny)
– zgłoszenie dotyczące ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (NIP – Urząd Skarbowy)
– zgłoszenie płatnika składek na ubezpieczenie społeczne
Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS)
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS)
4. System podatkowy w Polsce
a. podatek dochodowy od osób fizycznych – PIT
– PIT płacą osoby pracujące na umowę o pracę, umowę-zlecenie, umowę o dzieło oraz osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą
– podatku nie płaci się od tzw. kwoty wolnej od podatku
– podatnik może wskazać organizację pożytku publicznego, której chciałby przekazać 1% swojego podatku
b. podatek dochodowych od osób prawnych – CIT
– podatek od dochodów przedsiębiorstw (spółek)
– rodzaj podatku bezpośredniego obciążającego dochody uzyskiwane przez osoby prawne