1. 2. Odbudowa powojenna i wielki kryzys gospodarczy
I. Sytuacja gospodarcza i społeczna po I wojnie światowej.
1. Ogromne zniszczenia na terenach objętych działaniami wojennymi (ziemie polskie, Francja, Belgia, Bałkany).
2. Powojenny kryzys gospodarczy:
a. bezrobocie wskutek ograniczenia produkcji zbrojeniowej i demobilizacji,
b. hiperinflacja
c. długi wojenne
3. Bardzo duże straty demograficzne
a. poległo około 10 mln. żołnierzy,
b. łącznie liczba mieszkańców Europy zmniejszyła się o 50 mln.
4. Problem inwalidów wojennych, sierot i wdów.
II. Wielki kryzys gospodarczy – 1929-1935
1. Okres prosperity gospodarczej.
a. dominacja gospodarcza Stanów Zjednoczonych
b. nakręcanie koniunktury przez nadmierną emisję papierów wartościowych
2. Krach na giełdzie nowojorskiej – 24.X.1929 r. – tzw. „czarny czwartek” – gwałtowny spadek cen akcji
3. Cechy wielkiego kryzysu światowego
a. ogólnoświatowy zasięg,
b. załamanie się systemu bankowego,
c. deflacja – spadek cen na towary i usługi,
d. spadek produkcji,
e. spadek wymiany handlowej,
f. wzrost bezrobocia.
III. Drogi wyjścia z kryzysu.
1. Zbrojenia
2. Pojawienie się interwencjonizmu państwowego – oddziaływanie na gospodarkę przez państwo
3. Etatyzm w gospodarce – państwo występuje w roli przedsiębiorcy
4. Polityka „Nowego Ładu” – prezydent USA Franklin Delano Roosevelt .
a. zakaz wywozu złota z kraju
b. kredyt stabilizacyjny dla banków
c. zniesienie parytetu złota – druk pieniędzy ilości przekraczającej wartość zapasów złota
d. dewaluacja dolara – poprawa opłacalności eksportu
e. zniesieni prohibicji i opodatkowanie sprzedaży alkoholu
f. program wielkich inwestycji
g. interwencyjny skup nadprodukcji płodów rolnych
h. zmiany w prawie pracy
– ustalenie płacy minimalnej
– prawo do zrzeszania się robotników