6. 2. Odbudowa powojenna i wielki kryzys gospodarczy

 

I. Sytuacja gospodarcza i społeczna po I wojnie światowej.

1. Ogromne zniszczenia na terenach objętych działaniami wojennymi (ziemie polskie, Francja, Belgia, Bałkany).

2. Powojenny kryzys gospodarczy:

a. bezrobocie wskutek ograniczenia produkcji zbrojeniowej i demobilizacji,

b. hiperinflacja

c. długi wojenne

3. Bardzo duże straty demograficzne

a. poległo około 10 mln. żołnierzy,

b. łącznie liczba mieszkańców Europy zmniejszyła się o 50 mln.

4. Problem inwalidów wojennych, sierot i wdów.

 

II. Wielki kryzys gospodarczy – 1929-1935

1.       Okres prosperity gospodarczej.

a. dominacja gospodarcza Stanów Zjednoczonych

b. nakręcanie koniunktury przez nadmierną emisję papierów wartościowych

2. Krach na giełdzie nowojorskiej – 24.X.1929 r. – tzw. „czarny czwartek” – gwałtowny spadek cen akcji

3. Cechy wielkiego kryzysu światowego

a. ogólnoświatowy zasięg,

b. załamanie się systemu bankowego,

c. deflacja – spadek cen na towary i usługi,

d. spadek produkcji,

e. spadek wymiany handlowej,

f. wzrost bezrobocia.

 

III. Drogi wyjścia z kryzysu.

1. Zbrojenia

2. Pojawienie się interwencjonizmu państwowego – oddziaływanie na gospodarkę przez państwo

3. Etatyzm w gospodarce – państwo występuje w roli przedsiębiorcy

4. Polityka „Nowego Ładu” – prezydent USA Franklin Delano Roosevelt .

a. zakaz wywozu złota z kraju

b. kredyt stabilizacyjny dla banków

c. zniesienie parytetu złota – druk pieniędzy  ilości przekraczającej wartość zapasów złota

d. dewaluacja dolara – poprawa opłacalności eksportu

e. zniesieni prohibicji i opodatkowanie sprzedaży alkoholu

f. program wielkich inwestycji

g. interwencyjny skup nadprodukcji płodów rolnych

h. zmiany w prawie pracy

– ustalenie płacy minimalnej

– prawo do zrzeszania się robotników