1. 7. Europa na drodze ku wojnie
I. Wojna domowa w Hiszpanii (1936-1939)
1. Obalenie monarchii i ustanowienie republiki – 1931 r.
2. Zwycięstwo w wyborach parlamentarnych w 1936 r. frontu ludowego
a. front ludowy - republikanie, socjaliści, komuniści
b. wdrożenie radykalnych reform społecznych
– reforma rolnictwa
– ograniczenie wpływów i majątku Kościoła
– rozwój świeckiego szkolnictwa
– kontrola społeczna nad armią
c. bunt części wojsk – 1936 r.
– przyłączenie się do buntu wojsk stacjonujących w Maroku – gen. Francisco Franco
– konsolidacja karlistów (zwolennicy monarchii) i Falangi (organizacja hiszpańskich faszystów)
d. pomoc dla frankistów ze strony Portugalczyków, Włochów i Niemców (Legion Condor).
e. pomoc dla republikanów – ZSRR i Brygady Międzynarodowe
3. Krwawa wojna domowa
a. bombardowanie przez Niemców Guerniki
b. zdobycie przez rebeliantów Madrytu III 1939 r.
– w czasie walk o Madryt Franco dysponował czterema kolumnami wojska
– siły szpiegujące i prowadzące dywersję na tyłach wojsk republikańskich nazwano „piątą kolumną” _ nazwa ta przyjęła się jako określenie nieprzyjaciela działającego wewnątrz państwa
3. Zwycięstwo frankistów – 1939 r.
II. Odbudowa potęgi militarnej Niemiec.
1.Wystąpienie Niemiec z Ligi Narodów – 1933 r.
2. Wdrożenie programu zbrojeń
– wprowadzenie powszechnego obowiązku służby wojskowej – III 1935 r.
– rozbudowa Wehrmachtu
3. Remilitaryzacja Nadrenii – III 1936 r.
4. Zawarcie Paktu Antykominternowskiego z Japonią i Włochami – 1936 r.
III. Ekspansja terytorialna III Rzeszy.
1. Włączenie Zagłębia Saary do Niemiec – na mocy przeprowadzonego plebiscytu (1935 r.)
2. Anschluss Austrii – 12 III 1938 r.
3. Układ monachijski
a. polityka appeasement (łagodzenia) wobec III Rzeszy
b. Sudety – pogranicze czesko-niemieckie
– fortyfikacje na wypadek wojny z Niemcami
– ważny region gospodarczy
– liczna mniejszość niemiecka
– uzyskanie autonomii
c. konferencja w Monachium – 29-30 IX 1938 r.
– uczestnicy: Neville Chamberlain , Édouard Daladier , Benito Mussolini i Adolf Hitler
– decyzje dotyczące Czechosłowacji bez udziału jej przedstawiciela
d. układ monachijski – 30 IX 1938 r.
– włączenie Sudetów do Niemiec
– deklaracja Hitlera o rezygnacji z innych roszczeń
e. zajęcie przez Polskę Zaolzia
f. Węgry na mocy pierwszego arbitrażu wiedeńskiego zagarnęły południową Słowację – XI 1938 r.
IV. Zaborcza polityka III Rzesz i Włoch
1. Odłączenie się Słowacji – ksiądz Jozef Tiso (III 1939 r.)
2. Wkroczenie do Czech wojsk niemieckich (15 III 1939 r.)
a. przekształcenie Czech w Protektorat Czech i Moraw – Emil Hácha
b. przejęcie tzw. Rusi Zakarpackiej przez Węgry
c. zajęcie przez III Rzeszę Kłajpedy
3. Zajęcie Albanii przez Włochy – IV 1939 r.
VI. Sytuacja międzynarodowa w Europie w przededniu wybuchu wojny
1. Pierwsze żądania Hitlera wobec Polski:
a. przyłączenie Gdańska do Niemiec
b. budowa eksterytorialnej autostrady przez polski „korytarz”
1. Udzielenie przez Wielką Brytanię gwarancji pomocy militarnej na wypadek agresji III Rzeszy – 31 III 1939 r.
2. Wypowiedzenie przez Niemcy paktu o nieagresji z 1934 r. – 28 IV 1939 r.
3. Zawarcie niemiecko-radzieckiego paktu o nieagresji – tzw. pakt Ribbentrop-Mołotow – 23 VIII 1939 r.
a. Joachim von Ribbentrop
b. Wiaczesław Mołotow
4. Podpisanie polsko-brytyjskiego układu sojuszniczego – 25 VIII 1939 r.