7. 2. Walka o granicę polsko-niemiecką i polsko-czeską 

 

I. Powstanie wielkopolskie

1. Sytuacja w zaborze pruskim

a. o przynależności ziem polskich wcześniej podporządkowanym Niemcom miała zdecydować konferencja pokojowa w Paryżu

b. koncepcje walki o niezależność

– program walki zbrojnej (Polska Organizacja Wojskowa, harcerze, Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”)

– działalność dyplomatyczna – narodowa demokracja – uznanie Komitetu Narodowego Polskiego (KNP) za reprezentację narodu polskiego

c. działalność polityczna środowisk polskich

– powstanie Naczelnej Rady Ludowej (NRL)

– zwołanie Polskiego Sejmu Dzielnicowego

– utworzenie Straży Ludowej

2. Wybuch powstania w Wielkopolsce

a. przyjazd do Poznania Ignacego Paderewskiego – przedstawiciel KNP

b. prowokacyjne zachowania Niemców

c. wybuch walk – 27 grudnia 1918 r. – objęcie dowództwa przez kpt. Stanisława Taczaka

d. organizacja regularnej Armii Wielkopolskiej – gen. Józef Dowbor-Muśnicki

e. pomoc dyplomatyczna Francji – marszałek Ferdynand Foch

f. 16 II 1919 r. – rozejm w Trewirze obejmuje również Wielkopolskę

 

II. Sprawa polska na konferencji paryskiej

1. Delegacja polska na konferencji paryskiej:

a. Roman Dmowski

b. Ignacy Paderewski

2. Stosunek państw ententy do odradzającego się państwa polskiego

a. poparcie Francji – Georges Clemenceau

b. sceptycyzm Wielkiej Brytanii – David Lloyd George

3. Postanowienia traktatu wersalskiego (28 VI 1919 r.)

a. uznanie niepodległej Polski

b. przyznanie Polsce Pomorza Gdańskiego, Wielkopolski oraz części Kujaw z Bydgoszczą

c. utworzenie Wolnego Miasta Gdańska

d. plebiscyty na Śląsku, Warmii i Mazurach oraz Powiślu

e. zobowiązanie Polski do podpisania tzw. małego traktatu wersalskiego (gwarancje dla mniejszości narodowych w Polsce) 

 

III. Powstania śląskie

1. Pierwsze powstanie śląskie – sierpień 1919 r.

a. polskie odrodzenie narodowe na Śląsku

b. decyzja ententy o przeprowadzeniu plebiscytu

c. wybuch strajku, który w sierpniu 1919 r. przerodził się w pierwsze powstanie śląskie

d. wynik

– militarna klęka powstańców

– wycofanie wojsk niemieckich ze Śląska

– przybycie na Śląsk komisji międzynarodowej, która miała nadzorować przebieg plebiscytu

2. Drugie powstanie śląskie – VIII 1920 r.

a. powodem napięcia między ludnością polską a niemiecką – wybuch 19 VIII 1920 r.

b. wynik

– klęska militarna powstańców

– rozwiązanie policji niemieckiej

– powołanie Policji Plebiscytowej z udziałem Polaków

3. plebiscyt – 20 marca 1921 r.

a. zwycięstwo Niemców

b. przyznanie Polsce tylko części powiatów pszczyńskiego i rybnickiego

4. Trzecie powstanie śląskie – V 1921 r.

a. strajk generalny (2/3 maja 1921 r.) – Wojciech Korfanty   

b. przerodzenie się strajku generalnego w trzecie powstanie śląskie

c. bitwa o Górę Świętej Anny

d. ponowny podział  Śląska

– Polska otrzymuje 29% obszaru plebiscytowego

– Polska otrzymuje uprzemysłowioną część Śląska

 

IV Plebiscyt na Warmii, Mazurach i Powiślu

1. Niekorzystny termin plebiscytu – 11 lipca 1920 r.

2. Całkowita porażka Polski – za przynależnością do Polski głosowało tylko 3,3% mieszkańców

 

IV. Konflikt o Śląsk Cieszyński

1. Działalność Naczelnej Rady Ludowej Śląska Cieszyńskiego – podział Śląska Cieszyńskiego

2. Ofensywa czeska podczas walk polsko-ukraińskich

3. Niekorzystny dla Polski podział Śląska Cieszyńskiego przez Radę Ambasadorów.