2. 7. Społeczeństwo i gospodarka II Rzeczpospolitej
 

I. Struktura etniczna i wyznaniowa II Rzeczpospolitej

1. Struktura narodowościowa II Rzeczpospolitej:

a. Polacy – 69%

b. Ukraińcy – 14%

c. Żydzi – 8%

d. Niemcy – 4%

e. Białorusini – 4 %

f. inni – 1%

2. Struktura wyznaniowa II Rzeczpospolitej:

a. katolicy – 63,8%

b. grekokatolicy – 11,2%

c. prawosławni – 10,5 %

d. judaizm – 10,5%

e. protestanci – 0,3%

3. Aktywność polityczna mniejszości narodowych

a. konstytucyjna gwarancja praw mniejszości narodowych

b. mały traktat wersalski

c. przypadki dyskryminacji mniejszości narodowych:

– getto ławkowe

– numerus clausus

4. Organizacje mniejszości narodowościowych

a. Związek Niemczyzny dla Ochrony Praw Mniejszości w Polsce

b. Ukraińskie Zjendnoczenie  Narodowo-Demokratyczne (UNDO)

c. Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN)– działalność terrorystyczna

d. Agudat Israel

e. Organizacja Syjonistyczna w Polsce

 

II. Trudności z odbudową państwa polskiego

1. Zniszczenia wojenne i straty demograficzne

2. Migracje ludności

3. Źródła problemów gospodarczych w pierwszych latach II Rzeczpospolitej:

a. zniszczenia wojenne

b. zróżnicowanie w rozwoju cywilizacyjnym

– Polska A – rozwinięte ziemie dawnego zaboru pruskiego i części Polski centralnej

– Polska B – słabo rozwinięta Galicja Wschodnia i Kresy Wschodnie

c. słabe powiązania ekonomiczne między ziemiami dawnych zaborów

d. niezharmonizowana struktura regionów, które do tej pory powiązane były z organizmami gospodarczymi państw zaborczych

– część okręgów przemysłowych po przyłączeniu do Polski utraciła swoje dotychczasowe rynki zbytu

– niespójna sieć linii kolejowych

e. anachroniczna struktura gospodarcza

 –Polska krajem rolniczo-przemysłowym

– 65% ludności zatrudnionej w rolnictwie

– nieefektywny ustrój agrarny  – w części wschodniej kraju przewaga małych gospodarstw rolnych

 

 III. Reformy Władysława Grabskiego

1. Sytuacja gospodarcza Polski po zakończeniu wojny

a. deficyt budżetowy

b. hiperinflacja

c. niepokoje społeczne – krwawo stłumione rozruchy w Krakowie

2. Powołanie rządu ponadpartyjnego z Władysławem Grabskim jako premierem (XII 1923 r.)

3. Reforma walutowa Władysława Grabskiego

a. działania na rzecz zrównoważenia budżetu:

– redukcja wydatków (redukcja zatrudnienia w administracji państwowej)

– nałożenie nadzwyczajnego podatku majątkowego

b. wprowadzenie nowej waluty – polskiego złotego

4. Reforma rolna

a. uchwała sejmu ustawodawczego z 10 VII 1919 o reformie rolnej

b. realizacja reformy od 1925 r.

c. wykup i parcelacja wielkiej własności ziemskiej

d. sprzedaż ziemi chłopom

 

IV. Wielki kryzys gospodarczy i ożywienie gospodarcze w Polsce

1. Cechy charakterystyczne wielkiego kryzysu gospodarczego w Polsce – 1929-1935

a. zjawisko „nożyc cen” – ceny na produkty rolne spadały szybciej niż na wyroby przemysłowe – dysproporcje między cenami produktów rolnych a cenami produktów przemysłowych

b. spadek produkcji przemysłowej

c. spadek obrotów handlowych

d. wzrost bezrobocia

2. Budowa portu w Gdyni

3. Plan Czteroletni  Eugeniusza Kwiatkowskiego – plan rozwoju gospodarczego

4. Budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego  (COP) – rozpoczęcie w 1937 r.

a. lokalizacja  w widłach Wisły i Sanu

b. rozwój przemysłu zbrojeniowego i elektrycznego