1. 3. Rewolucja przemysłowa

 

I. Geneza rewolucji przemysłowej w Wielkiej Brytanii

1. Aspekty rewolucji przemysłowej

a. przełom naukowo-technologiczny

b. przełom ekonomiczny

c. przełom demograficzny

2. Przemiany w rolnictwie

a. rozwój dużych gospodarstw towarowych – farmy

b. wzrost wydajności upraw i hodowli

c. zastosowanie maszyn

3. Akumulacja kapitału

4. Zmiany w angielskiej strukturze zawodowej – 1/3 ludności zatrudniona poza rolnictwem

5. Wzrost wolnej siły roboczej

6. ograniczenie wpływu organizacji korporacyjnych – głównie cechów

7. Postępowi i rozwojowi gospodarczemu sprzyjały:

a. stabilność polityczna

b. konsekwentna polityka podatkowo-celna

c. zasoby surowców kopalnych

d. Rozległe kontakty handlowe

–  źródło surowców

 – rynki zbytu

 

 

II. Postęp techniczny

1. mechanizacja przemysłu włókienniczego

a. mechaniczne czółenko tkackie  – John Kay – 1733 r.

b. maszyna przędzalnicza „spinning Jenny” – James Hargreaves – 1764 r.

c. wielowrzecionowa maszyna przędzalnicza  – Richard Arkwright – 1767 r.

d. mechaniczne krosno tkackie – Edmund Cartwright – 1785 r.

2. Maszyna parowa

a. James Watt – 1782

b. zastosowanie:

– napęd wind

– napęd pomp

– napęd maszyn

– silniki w pojazdach

3. Postęp w dziedzinie metalurgii

a. technologia wytopu surówki z dużą zawartością węgla – Abraham Darby

b. wynalezienie procesu pudlingowania – Henry Cort –1783 r.

c. opracowanie techniki walcowania

d. wynalezienie tokarki – Henry Maudslay – 1794 r.

4. Postęp w transporcie

a. George Stephenson – pierwsza lokomotywa „Millord” – 1814 r.

b. George i Robert Stephenson – lokomotywa „The Rocket”

c. otwarcie pierwszej linii kolejowej w Wielkiej Brytanii – 1825 r.

d. postęp w żegludze

– zastosowanie maszyny parowej z napędem łopatkowym

– zastosowanie śruby zamiast napędu łopatkowego – John Ericsson – 1836 r.

– zastosowanie żelaza do budowy kadłubów

5. Wynalezienie aparatu fotograficznego

6. Wynalezienie lampy naftowej – Ignacy Łukasiewicz – 1853 r.

7. Elektryczność

a. Alessandro Volta – ogniwo galwaniczne – 1800 r.

b. Michael Faraday – zjawisko indukcji magnetycznej – 1831 r.

c. Samuel Morse – telegraf (alfabet Morse’a) – 1837 r.

 

III. Rewolucja przemysłowa na kontynencie europejskim I w USA

1. Niderlandy – Walonia

2. Niemcy

a. rozwój gospodarczy jako czynnik sprzyjający dążeniom zjednoczeniowym

b. Górny Śląsk

c. Zagłębie Ruhry

d. Zagłębie Saary

3. Francja

a. rozwój przemysłu w rejonie Lille

b. zagłębie Loary

4. Północne Włochy

5. Rozwój przemysłu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej

 

IV. Wpływ rewolucji przemysłowej na przemiany społeczne i polityczne

1. Rozkład struktur, relacji i więzi feudalnych

2. Wykształcenie się nowych grup społecznych:

a. burżuazji

b. klasy robotniczej

c. inteligencji

3. Zmiany w strukturze zatrudnienia – wzrost zatrudnienia w zawodach pozarolniczych