5. 1. Świat w przededniu I wojny światowej
I. Główne ogniska zapalne na świecie na przełomie XIX i XX w.
1. Polityka imperialna II Rzeszy
a. wzrost potęgi gospodarczej Niemiec
b. wzrost wpływów niemieckich na Bliskim Wschodzie
– podróż Wilhelma II do Turcji – 1898 r.
– budowa linii kolejowej Berlin-Stambuł-Bagdad
c. plany budowy niemieckiego imperium kolonialnego
d. plan rozbudowy floty wojennej
2. Konflikt o Maroko
a. pierwszy kryzys marokański – 1905 r.
– niemiecka próba rozbicia przymierza francusko-angielskiego poprzez przeciwstawienie się zajmowaniu Maroka przez Francję
– konferencja międzynarodowa uznała Maroko za strefę wpływów Francji i Hiszpanii
b. drugi kryzys marokański – 1911 r.
– wybuch powstania przeciw sułtanowi
– włączenie się do konfliktu Niemiec pod pretekstem ochrony mniejszości niemieckiej
– zawarcie umowy o utworzeniu protektoratu Francji w Maroku
– w zamian Niemcy otrzymali od Francji część Konga
3. „Kocił bałkański”
a. sytuacja na Bałkanach
– pogłębiająca się słabość Turcji
– walka o wpływy mocarstw: Austro-Węgier, Rosji i Wielkiej Brytanii
– mocarstwowe aspiracje Serbii – plan budowy Wielkiej Serbii
– uzyskanie przez Bułgarię niepodległości – 1908 r.
– formalna aneksja Bośni i Hercegowiny przez Austro-Węgry (1908 r.) – faktycznie były w ich posiadaniu od 30 lat
– powstanie Ligi Bałkańskiej – przymierze Serbii, Czarnogóry, Bułgarii i Grecji – 1912 r.
– powstanie niepodległej Albanii – 1912 r.
b. pierwsza wojna bałkańska (X 1912 – V 1913 r.)
– atak Ligi Bałkańskiej na Turcję – 1912 r.
– pokój w Londynie (utrata przez Turcję terenów europejskich, powstanie Albanii, Bułgaria otrzymała Trację)
c. druga wojna bałkańska (VI-VIII 1913 r.)
– wojna Bułgarii z dotychczasowymi sojusznikami: Serią i Grecją z o podział łupów
– klęska Bułgarii
– znaczne straty terytorialne Bułgarii na mocy pokoju w Bukareszcie
II. Powstanie przymierzy polityczno-militarnych
1. Trójprzymierze
a. układ Niemiec i Austro-Węgier z 1879 r.
b. przystąpienie do sojuszu Włoch – 1882 r.
2. Trójporozumienie
a. układy rosyjsko-francuskie z lat 1891-1894
b. układ angielsko-rosyjski – entente cordiale (serdeczne porozumienie) – 1904 r.
– zawarcie układu wobec wzrostu zagrożenia ze strony Niemiec mimo konfliktów kolonialnych
– polubowne załatwienie sporów w koloniach – Francja objęła Maroko swoim protektoratem, a Wielka Brytania uzyskała wolną rękę w Egipcie
c. przystąpienie do ententy Rosji – 1907 r.
– polubowne załatwienie sporów miedzy Rosją a Wielką Brytanią o podział stref wpływów na Bliskim Wschodzie
– jednoznacznie antyniemiecki charakter trójporozumienia
Świat w przededniu I wojny światowej
I. Główne ogniska zapalne na świecie na przełomie XIX i XX w.
1. Polityka imperialna II Rzeszy
a. wzrost potęgi gospodarczej Niemiec
b. wzrost wpływów niemieckich na Bliskim Wschodzie
– podróż Wilhelma II do Turcji – 1898 r.
– budowa linii kolejowej Berlin-Stambuł-Bagdad
c. plany budowy niemieckiego imperium kolonialnego
d. plan rozbudowy floty wojennej
2. Konflikt o Maroko
a. pierwszy kryzys marokański – 1905 r.
– niemiecka próba rozbicia przymierza francusko-angielskiego poprzez przeciwstawienie się zajmowaniu Maroka przez Francję
– konferencja międzynarodowa uznała Maroko za strefę wpływów Francji i Hiszpanii
b. drugi kryzys marokański – 1911 r.
– wybuch powstania przeciw sułtanowi
– włączenie się do konfliktu Niemiec pod pretekstem ochrony mniejszości niemieckiej
– zawarcie umowy o utworzeniu protektoratu Francji w Maroku
– w zamian Niemcy otrzymali od Francji część Konga
3. „Kocił bałkański”
a. sytuacja na Bałkanach
– pogłębiająca się słabość Turcji
– walka o wpływy mocarstw: Austro-Węgier, Rosji i Wielkiej Brytanii
– mocarstwowe aspiracje Serbii – plan budowy Wielkiej Serbii
– uzyskanie przez Bułgarię niepodległości – 1908 r.
– formalna aneksja Bośni i Hercegowiny przez Austro-Węgry (1908 r.) – faktycznie były w ich posiadaniu od 30 lat
– powstanie Ligi Bałkańskiej – przymierze Serbii, Czarnogóry, Bułgarii i Grecji – 1912 r.
– powstanie niepodległej Albanii – 1912 r.
b. pierwsza wojna bałkańska (X 1912 – V 1913 r.)
– atak Ligi Bałkańskiej na Turcję – 1912 r.
– pokój w Londynie (utrata przez Turcję terenów europejskich, powstanie Albanii, Bułgaria otrzymała Trację)
c. druga wojna bałkańska (VI-VIII 1913 r.)
– wojna Bułgarii z dotychczasowymi sojusznikami: Serią i Grecją z o podział łupów
– klęska Bułgarii
– znaczne straty terytorialne Bułgarii na mocy pokoju w Bukareszcie
II. Powstanie przymierzy polityczno-militarnych
1. Trójprzymierze
a. układ Niemiec i Austro-Węgier z 1879 r.
b. przystąpienie do sojuszu Włoch – 1882 r.
2. Trójporozumienie
a. układy rosyjsko-francuskie z lat 1891-1894
b. układ angielsko-rosyjski – entente cordiale (serdeczne porozumienie) – 1904 r.
– zawarcie układu wobec wzrostu zagrożenia ze strony Niemiec mimo konfliktów kolonialnych
– polubowne załatwienie sporów w koloniach – Francja objęła Maroko swoim protektoratem, a Wielka Brytania uzyskała wolną rękę w Egipcie
c. przystąpienie do ententy Rosji – 1907 r.
– polubowne załatwienie sporów miedzy Rosją a Wielką Brytanią o podział stref wpływów na Bliskim Wschodzie
– jednoznacznie antyniemiecki charakter trójporozumienia