7. 8. Europa wśród światowych mocarstw
1. Unia Europejska między federacją a konfederacją
a. federacja
– na całym obszarze UE obowiązuje system traktatów i praw, którym podlegają wszystkie państwa członkowskie
– w wybranych obszarach prawo unijne przeważa nad prawem krajowym
– organem ustawodawczym jest Parlament Europejski pochodzący z bezpośrednich wyborów
– budżet unijny zapewnia instytucjom wspólnotowym pewną niezależność finansową
– Komisja Europejska ma prawo nadzorowania negocjacji państw członkowskich z krajami trzecimi
– istnienie wspólnej waluty w części państw Unii Europejskiej
b. konfederacja
– państwa członkowskie zachowują suwerenność i odrębne systemy prawne
– państwa członkowskie mogą zawierać traktaty z innymi krajami i prowadzić własną politykę zagraniczną w odniesieniu do państw spoza Unii Europejskiej
– brak w Unii Europejskiej organów sprawujących kierownictwo (prezydent, rada ministrów)
– obywatele państw członkowskich nie mają bezpośredniego związku z instytucjami unijnymi z wyjątkiem Parlamentu Europejskiego – władza najważniejszych organów UE nie pochodzi z nadania obywateli
– brak jednolitego systemu podatkowego – poszczególne państwa członkowskie prowadzą własną politykę podatkową
– brak europejskiego systemu obronnego, a siły zbrojne państw członkowskich podlegają jedynie własnym rządom
– mieszkańcy państw Unii Europejskiej odczuwają silniejszą więź z własnymi państwami i ich symbolami niż z Unią Europejską
c. nieudana próba wprowadzenia Konstytucji dla Europy
d. powolny proces kształtowania się społeczeństwa europejskiego – więzi ogólnoeuropejskich
2. Koncepcja europeizacji horyzontalnej – budowanie tożsamości europejskiej w oparciu o ideę liberalnego społeczeństwa obywatelskiego przy jednoczesnym poszanowaniu dla regionalnych i narodowych odmienności
3. Unia Europejska wobec globalnych przemian
a. upadek dotychczasowego znaczenia mocarstw europejskich
b. Unia Europejska wobec hegemonii amerykańskiej we współczesnym świecie