Mariusz, Caius Marius (156-86 r. p.n.e.) - wybitny wódz i polityk rzymski; służbę wojskową rozpoczął w roku 134 p.n.e. w Hiszpanii u boku Scypiona Afrykańskiego Młodszego; w 107 r. p.n.e. został konsulem i wodzem naczelnym w zakończonej zwycięstwem wojnie z Jugurtą; dzięki poparciu stronnictwa popularów w latach 104-100 był wbrew prawu corocznie wybierany na stanowisko konsula; przeprowadził gruntowną reformę wojskową, wprowadzając zawodową służbę wojskową; w 89 r. dowodził w wojnie z Italikami; po zamachu stanu Sulli w 88 r. p.n.e. musiał uciekać do Afryki, ale już w 87 r. p.n.e. wrócił do Italii i przy pomocy popularów rozgromił przeciwników i zajął Rzym.