Dodaj tę stronę do ulubionych i odwiedzaj ją częściej!!!

 

3. 1. Elekcja Stanisława Augusta Poniatowskiego według Juliana Ursyna Niemcewicza

Carowa Katarzyna II zasmakowawszy miłostek Poniatowskiego wyjednała u króla polskiego Augusta III, że go mianował posłem swoim w Petersburgu. (…) Śmierć Augusta III w 1763 otworzyła pole kandydatom do korony polskiej. Śmierć gwałtowna Piotra III, sprawiona przez własną żonę Katarzynę II, podała tej wyniosłej kobiecie myśl wyniesienia na tron własnego kochanka swego, Stanisława Augusta. Odesłała go więc do Polski z tym mniejszym żalem, że w Potemkinie wybrała już sobie nowego kochanka. Keyzerling, poseł moskiewski w Warszawie, otrzymał rozkaz, by wszystkich używał sposobów utrzymania Poniatowskiego na tronie, nie dopuszczając familii saskiej. Austrya i król pruski już o tych życzeniach uwiadomionymi byli i tem chętniej przystali na nie, że już wtenczas bezdzietny, nie spokrewniony z żadną panującą familią w Europie, król, zapowiadał im wcześnie łatwy wpływ do Polski, a może i rozszarpanie jej zupełne. Krótkość zapisywań tych nie dozwala mi opowiadać szczegółów elekcyi i koronacyi Stanisława Augusta. Jest to poważnych dziejów udziałem. Strona saska, na której czele był hetman Branicki, prawnuk dzielnego Czarnieckiego, silnym wojskom moskiewskim ustąpić musiał. Żona jego a siostra Stanisława Augusta, stała na ganku w domu brata i ojca swego, później Mokronowskich, gdy hetman, mąż jej, pomimo onego wyjeżdżał na zawsze ze stolicy. Jedna jeszcze pamiętam okoliczność nieprzyjemnie zastanowiła Polaków. Najprzód, że król przeciw odwiecznych zwyczajów nie w Krakowie, lecz koronował się w Warszawie, po wtóre, że zamiast dalmatyki i dawnego koronacyi ubioru, ustroił się po hiszpańsku, z płaszczem karmazynowym atłasowym z wyszywanymi na nim orłami białymi. Płaszcz ten widziałem jeszcze w Warszawie u ś. p. księcia Józefa Poniatowskiego, synowca królewskiego.

Julian Ursyn Niemcewicz, Żywoty znacznych w XVIII wieku ludzi, Wydane w formacie ePUB przez Imprint Sp. z o.o.,  2010, str. 14-15

 

A. Wyjaśnij, jakimi motywami kierowała się Katarzyna II, otwierając drogę do tronu polskiego Stanisławowi Poniatowskiemu.

B. Wymień odstępstwa od tradycji koronacyjnych, które za złe mieli Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu jego poddani.

C. Wyjaśnij przyczyny porażki rywali Stanisława Augusta.