Dodaj tę stronę do ulubionych i odwiedzaj ją częściej!!!

 

Stanisław Konarski, O skutecznym rad sposobie (fragment)

Pytam  Cię się (...) ktożkolwiek to czytać raczysz (...) czyli masz doprawdy za żadnej wątpliwości niepodległą rzecz tę, że nam sejmów koniecznie potrzeba? że bez sejmów stać wolność i rząd Polski żadną miarą nie może? że żadnym potrzebom i nieszczęściom publicznym bez sejmów nigdy radzić i zabiec nie można? Bo jeżeli wątpisz jeszcze cokolwiek o tym, że do stałości i rządu tej Rzeczypospolitej są koniecznie potrzebne sejmy? to ja więcej z Tobą nic do mówienia nie mam. (...) Cóż ty tedy rozumiesz tej najpierwej i najbardziej potrzebnego ojczyźnie? (...) Że na przykład poprawy w administrowaniu sprawiedliwości Ojczyźnie essencjalnie potrzeba? A ja mówię, że sejmu na tę poprawę potrzeba. Ty mi rzeczesz, że naprzód siły  i obrony dla bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego ojczyźnie potrzeba? A ja mówię, że sejmu na tej opatrzenie i ustanowienie obrony potrzeba. Ty mówisz, że dochodów publicznych na tak wielkie ekspensa do zbyt szczupłego skarbu Rzeczypospolitej przyczynić i zregulować potrzeba? A ja mówię, że sejmu na to skarbu przyczynienie i zregulowanie potrzeba. Ty mówisz, że niewolnicze i ciężkie pogłówne znieść a insze znośniejsze i łatwiejsze podatki uchwalić potrzeba? A ja mówię, że sejmu na to zniesienie, na to uchwalenie potrzeba. Ty mówisz, że najpierwej tak szkaradną monetę poprawić, lepszą wprowadzić, mennicę otworzyć, złej monecie wstrępu do kraju skutecznie zabronić  potrzeba? A ja mówię, że sejmu na tę poprawę monety, na zabronienie złej, na otwarcie mennicy, na wynalezienie środków, jak ją utrzymać, potrzeba. Lecz nie powtarzajmy darmo (...) bo gdy Ty mnie tysiąc potrzeb Ojczyzny wyliczysz? Ja Tobie nie mogę inaczej, tylko tysiąc odpowiedzieć razy, że i na to, i na drugie, i na setne, i na tysięczne, sejmów, sejmów najpierw koniecznie potrzeba. Apeluję do wszystkich rozumnych patriotów i świata całego, niech każdy rozsądzi, czy to dobrze mówię (...). Bo każdy, kto cokolwiek myśli, jawnie to widzi, że rady i sejmy, jak każdej tak i naszej Rzeczypospolitej nade wszystko i przed wszystkim najpotrzebniejsze są, bo bez rady na wszystkim giniemy.

Za: Henryk Olszewski, O skutecznym rad sposobie, seria Dzieje narodu i państwa polskiego, Kraków 1989, str. 65

 

1. Jaki to rodzaj źródła historycznego? Uzasadnij odpowiedź.

2. Kim był Stanisław Konarski?

3. W jakich okolicznościach powstało cytowane wyżej dzieło?

4. Jaki stosunek do sejmów reprezentował Konarski?

5. Wymień wzmiankowane przez autora problemy, które mógłby pozytywnie załatwić sprawnie działający sejm.

Scharakteryzuj styl wypowiedzi Konarskiego. Dlaczgo użył właśnie takich środków stylistycznych?