Przystąpienie Szwecji do wojny trzydziestoletniej
Uchwała szwedzkiej Rady Państwa 13 XI 1629 r.
1. Wiadomo, że cesarz żywi ku Szwecji niewygasłą nienawiść, wypływającą nie tylko z fundamentalnej zasady wszystkich papistów: wytępienia wszystkich ewangelików, lecz także z dawnego namiętnego pragnienia domu austriackiego, dążącego do monarchii uniwersalnej. Austria uznaje tylko trzy mocarstwa, mogące jej w tym przeszkodzić: Francję, Holandię, Szwecję. Niderlandy przez tak długi czas atakowała bezskutecznie teraz próbuje zawrzeć pokój z nimi i z innymi sąsiadami, myśląc jedynie o wojnie ze Szwedami, jak na to wskazuje wszystkie jej zamierzenia z ostatnich czasów. W rzeczywistości toczy się już nawet wojna ze Szwedami na lądzie i morzu. Wprawdzie Dania i Brandenburgia czynią zabiegi o doprowadzenie do układów i do zgody z cesarzem; chcąc jednak z honorem i godnością do ugody takiej doprowadzić, lepiej będzie – jak uczą doświadczenia, poczynione przy dotychczasowych układach z innymi sąsiadami – spotkać się z cesarzem na czele armii u granic jego państwa i układać się z nim pod bronią, zamiast go oczekiwać w Szwecji.
2. Nie ma lepszej ochrony dla Bałtyku – a zatem nie ma też innego zabezpieczenia dla Szwecji – nad ofensywę. Po pierwsze można z Stralsundu, obejmującego wielką część Bałtyku, niby dwoma ramionami, jeśli się go tylko zajmie i tam umieści flotę, mieć straż po obu stronach morza i nie dopuścić nieprzyjaciela wzdłuż całego wybrzeża niemieckiego. A gdyby się następnie udało zająć Wismar – a wielkie są po temu nadzieje – to cały Bałtyk znajdowałby się tym samym w naszych rękach, gdyż nie byłoby już żadnego znaczniejszego portu. Po trzecie, gdyby się doszło do posiadania Rugii i posunęło nieco w głąb lądu, to byłoby to jeszcze jednym zabezpieczeniem sobie zarówno zawieszenia broni z Polską, jak również ceł w Gdańsku i Pilawie.
3. Przez ofensywę odbierze się nieprzyjacielowi środki, potrzebne mu dla jego wojsk (…)
Za: str. Cynarski, Historia powszechna 1500-1648. Wybór tekstów źródłowych, Kraków 1981, str. 175
A. Jaki to rodzaj źródła historycznego?
B. Jaki charakter, w świetle cytowanego źródła, miało włączenie się Szwecji do wojny trzydziestoletniej? Uzasadnij odpowiedź odwołując się do treści źródła.
C. Przedstaw plany wojenne Szwecji.