Początki sztuki rytowniczej
Filippo. Baldinucci, Żywot Rembranda van Rein, tj. Rembranta del Rino, malarza i grafika w Amsterdamie (fragment)
Dziedziną, w której naprawdę wybijał się ów artysta [Rembrandt], był wynaleziony przez niego, niezwykle dziwaczny sposób rytowania na miedzi za pomocą kwasu azotowego, i to sposób jego własny, nie stosowany przez innych, ani nie spotykany gdzie indziej, mianowicie przy użyciu kresek, kreseczek i nieregularnych zadrapań, bez zarysu konturu – który dawał jednak w wyniku głęboki światłocień o wielkiej sile i smak malowniczości aż do ostatniej kreseczki; barwił w niektórych miejscach pole całkowicie na czarno, a w innych pozostawiał biel papieru i zgodnie z barwą, jaką chciał dać ubiorom swych postaci bliskich lub dalekich, używał czasem niewielkiego cienia, a czasem prostego zarysu bez niczego więcej.
I mówiąc prawdę, Rembrandt był w tym swoim szczególnym sposobie rytowania znacznie więcej przez mistrzów sztuki ceniony niż w malarstwie, w którym odznaczył się chyba – jak wyżej mówiliśmy – bardziej dzięki szczególnemu szczęściu niż zasługom. Na swych rycinach miał zwyczaj najczęściej pisać literami źle uformowanymi, bez kształtu i niechlujnymi, słowo Rembrant. Dzięki tym rycinom pozyskał wielkie bogactwa i odpowiednio do nich wzrosła w nim pycha i wielkie mniemanie o sobie, tak że gdy później wydawało mu się, iż odbitki jego nie są sprzedawane, jakby na to zasługiwały, znalazł – jak sądził – sposób na zwiększenie powszechnego na nie zapotrzebowania i za ogromne pieniądze kazał je skupować po całej Europie, ile tylko mógł znaleźć – za każdą cenę; między innymi nabył jedną rycinę na aukcji w Amsterdamie za 50 skudów – było to Wskrzeszenie Łazarza — a uczynił to w momencie, gdy posiadał jeszcze płytę miedzianą, którą własną ręką rytował.
Wreszcie w wyniku tego pięknego pomysłu tak bardzo zmniejszył swą zamożność, że doszedł do kresu i wydarzyło się mu to, co się rzadko u innych malarzy spotyka, że [mianowicie] zbankrutował. Potem opuściwszy Amsterdam udał się na służbę do króla Szwecji, gdzie zmarł nieszczęśliwie około roku 1670.
Teoretycy, historiografowie i artyści o sztuce 1600-1700. Wybór i opracowanie J. Białostocki. Redakcja naukowa i uzupełnienia M. Poprzęcka i A. Ziemba, Warszawa 1994 (Historia doktryn artystycznych. Wybór tekstów, Tom III) , str. 314-315
A. Wyjaśnij, na czym polegało rytownictwo.
B. Wyjaśnij, na czym polegała komercyjna przewaga rytownictwa nad malarstwem sztalugowym. i freskami.
C. Wyjaśnij na czym polegał sens skupowania przez Rembrandta jego własnych dzieł.