Zburzenie zboru w Krakowie
Tegoż bowiem roku 1574, 10 dnia października podczas drugiego interregnum po królu Zygmuncie Auguście, gdy król Henryk ledwie przez ćwierć roku królując, z Polski był do Francji uciekał (...) w takowym Rzeczypospolitej zamieszaniu pogodę upatrzywszy, wyuzdane na wszystko złe studentów i do nich się wielkim tłumem przywiązujących hultajów swawoleństwo, za poduszczeniem księży, rozruch i wielki tumult w Krakowie mieście uczyniwszy, takim impetem i żarliwością na zbór uderzyło, że począwszy w niedzielę o dwunastej godzinie, w nocy i we dnie aż do wtorku na zbór szturmowali, łamiąc naczyniem murarskim drzwi żelazne, i kraty z muru wielką mocą dobywając.
Na koniec gwałtem wielkim dobywszy się do zboru, wszystko razem złośliwą hultajstwa onego ręką popsowano. Piętro rozwalono, porąbano, sklepy i kramy wyłupano. Szlachcie i możnym panom, którzy tam depozyty swoje od złota, srebra, szat, pieniędzy mieli, wszystko pobrano i porąbano. Tak się ta rapina [łupiestwo] i z innymi uczynionymi szkodami, rachowana była na sto tysięcy złotych.
Takowej furiej i insolencyjej [niepowściągliwości] winnymi byli rajcy krakowscy, którzy czy ratunku dać nie chcąc, czy nie śmiąc przez szpary na to patrzyli (...)
W tej sprawie zburzenia zboru protestacja czyniona była od szlachty województwa krakowskiego i rozesłana była po wszystkich województwach. Ale króla w Polsce nie było, w zamieszaniu takowym mało się dobrego sprawić mogło (...)
W. Węgierski, Kronika zboru ewangelickiego krakowskiego…
Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, nr 15: Kontrreformacja w Europie i w Polsce, oprac. Zbigniew Kuchowicz, Warszawa 1959, str.8
A. Wyjaśnij pojęcia: zbór, tumult
B. Jakie okoliczności wykorzystali sprawcy wydarzeń opisanych w źródle?
C. Kogo autor obwinia za to, co wydarzyło się w Krakowie 10 października 1574 r.? Wyjaśnij, na czym polegała ich odpowiedzialność.