Powstanie jońskie według Herodota
VI, 6. (…) Wodzowie Persów, złączywszy swe siły i utworzywszy z nich jedno wojsko, ciągnęli na Milet, jako że reszcie miast przypisywali mniejsze znaczenie. Z floty najgorliwsi byli Fenicjanie, lecz wraz z nimi szli na wojnę także świeżo podbici Cypryjczycy, Cylicyjczycy i Egipcjanie.
VI, 8. (…) Ogólna liczba wszystkich tych okrętów wynosiła trzysta pięćdziesiąt i trzy trójrzędowce.
VI, 14. Otóż wtedy, gdy nadpływali Fenicjanie, Jonowie również wyjechali naprzeciw nich z flotą w wydłużonej linii. Nie mogę dokładnie podać, którzy z Jonów okazali się w tej bitwie morskiej tchórzami albo dzielnymi, od chwili kiedy zbliżyli się ku sobie i rozpoczęli walkę: wzajemnie bowiem się obwiniają. Podobno wtedy Samijczycy wedle umowy z Ajakesem rozpięli żagle i, opuszczając szyki, odpłynęli na Samos, z wyjątkiem jedenastu okrętów, których dowódcy pozostali i walczyli w bitwie morskiej wbrew rozkazowi wodzów. I gmina Samijczyków za ten czyn przyznała im, żeby ich imiona wraz z imionami ojców wyryto na kolumnie, ponieważ okazali się dzielnymi mężami; kolumna ta stoi na rynku. Także Lesbijczycy, widząc, że najbliżej nich walczący uciekają, uczynili to samo, co Samijczycy; tak też postąpiła większość Jonów.
VI, 18; Persowie, zwyciężywszy Jonów w bitwie morskiej, oblegali Milet od lądu i od morza, podkopywali, mury i stosowali wszelkie machiny wojenne; wreszcie zdobyli go całkowicie w sześć lat po powstaniu Aristagorasa. I obywateli Miletu zmienili w niewolników, tak że klęska wypadła zgodnie z orzeczeniem wyroczni, jaką niegdyś Milet otrzymał;
(…)
Wtedy właśnie spotkało to Milezyjczyków, gdy większość mężów wymordowali brodaci Persowie, kobiety i dzieci poszły w niewolę, a obwód świątynny w Didyma, świątynię i wyrocznię ograbiono i spalono. O skarbach, jakie były w tej świątyni, nieraz już wspominałem na innym miejscu tego dzieła.
Za: L. Owczarek, Grecja. Wybór tekstów źródłowych do ćwiczeń z historii starożytnej, Kielce 1988, str. 95-96
A. Wyjaśnij podczas jakiego konfliktu doszło do wydarzeń opisanych w źródle. Napisz ich nazwę i określ chronologię.
B. Napisz jaki był wynik bitwy morskiej opisanej w źródle i wyjaśnij jego przyczyny.
C. Na podstawie źródła i wiedzy pozaźródłowej wyjaśnij rolę, jaką w opisywanych wydarzeniach odegrał Milet.
D. Napisz, jaki los spotkał Milet i jego mieszkańców.