Udostępnij tę stronę znajomym!!!

 

Nauki Karmeadesa z Cyreny

Karneades przeciwstawił się nie tylko stoikom, lecz także wszystkim poprzednim filozofom – własną teorią o kryterium fałszu i prawdy. W swym pierwszym skierowanym przeciw wszystkim argumencie dowodzi, że nie ma ab­solutnie żadnego kryterium prawdy. Nie jest nim ani rozum, ani zmysł, ani wyobrażenie, ani żadna rzecz inna, ponieważ to wszystko na równi nas zawo­dzi. W drugim argumencie dowodzi, że gdyby nawet było tego rodzaju kryte­rium, nie mogłoby ono zaistnieć bez przymieszki subiektywnego wrażenia, ja­kie się rodzi z oczywistości przedmiotu. Jedne wrażenia wydają się, dru­gie nie wydają się być prawdziwe. Z tych zatem wyobrażeń zarówno te, któ­re są oczywiście fałszywe, jak i te, które nie wydają się być prawdziwe – nie są nic warte i nie są odpowiednie do tego, by zrodzić przekonanie. Ta­kie wyobrażenie, które wydaje się prawdziwe, nazywają akademicy jasnym od­zwierciedleniem, prawdopodobieństwem, wyobrażeniem wiarygodnym, takie na­tomiast, które nie wydaje się prawdziwe, nazywają zniekształceniem, wyob­rażeniem nieprzekonującym, nieprawdopodobnym. I ani to, które wydaje się samo przez się fałszywe, ani to, które jest, ale się nie wydaje prawdziwe, nie jest odpowiednie do tego, by zrodzić przekonanie. Zdaniem Karheadesa tylko takie wyobrażenie stanowi kryterium prawdy, które i wydaje się praw­dziwe, i wystarczająco jasno jawi się jako prawdziwe (…) Niekiedy narzu­ca się również wyobrażenie fałszywe, tak że niekiedy z konieczności trzeba się posługiwać wspólnym wyobrażeniem – fałszu i prawdy.

B. Sztumska, J. Klimiński, Historia filozofii. Wybór tekstów źródłowych, Bydgoszcz 1990, str. 37

A. Napisz, jaką szkołę filozoficzną reprezentuje Karneades, a następnie uzasadnij swoją odpowiedź, powołując się na treść źródła.

B. Wyjaśnij, na czym polegało przyjęte przez Karmeadesa kryterium prawdy.