Murawiew o ustroju przyszłej Rosji
(...) Wszystkie narody europejskie zdobywają prawa i wolność. Naród rosyjski najbardziej zasługuje na pierwsze i drugie.
Ale jakaż forma rządów jest dla niego odpowiednia? Narody niewielkie stają się szybko zdobyczą sąsiadów i nie korzystają z niezależności. Narody wielkie korzystają z niezależności zewnętrznej, ale zwykle cierpią z powodu ucisku wewnętrznego i są w rękach despoty narzędziem ucisku u zguby sąsiednich narodów. Obszerność kraju, liczne wojsko są dla jednych przeszkodą w uzyskiwaniu wolności, inni, którzy nie mają tych niewygód, cierpią z powodu własnej niemocy. Tylko federalne, czyli związkowe rządy rozwiązują to zagadnienie, odpowiadają wszystkim warunkom i godzą wielkość narodu i wolność obywateli.
Pod pieczą władcy w stolicy znajduje się tylko Zgromadzenie Ustawodawcze, które wydaje wszystkie zarządzenia, jednolite dla całego państwa: zarządzenia lokalne, dotyczące dzielnic, pozostawione są dzielnicowym zgromadzeniom ustawodawczym organizowanym na wzór stołecznego, w ten sposób osiąga się pomyślność całości i części.
Historia powszechna. Czasy nowożytne 1640-1870. Wybór tekstów źródłowych pod red. B. Krauzego, Warszawa 1951, cz. II, str. 21
1. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej napisz, kim był Murawiew i z jakimi wydarzeniami był związany.
2. Jaką formę państwa Murawiew uznaje za najbardziej korzystną - nazwij ją przedstaw jej najważniejsze zalety.