Mały Manifest Towarzystwa Demokratycznego Polskiego 17 marca 1832 r.
Gdy ludzie mieszkający na polskiej ziemi bez względu na ród lub wyznanie uznają swą godność, swoje istnienie, swój tak materialny, jak i moralny interes i użycia praw dla ogółu zniesienia szczegółowych przywilejów dopominać się będą, wtenczas w imieniu tego powszechnego dobra śmielej od Europy, od oświaty żądać pomocy mogą. Tak więc powołaniem Polski dzisiaj przed Europą, przed ludzkością jest wywoływanie tego potężnego wsparcia, ale wywoływanie go w imieniu i na korzyść potrzeb większości, której ogólny interes może jedynie uszlachetnić sprawę Polski. Tym tylko sposobem Polska do Europy śmiało przemawiać może i na tej jedynie zasadzie, gdyby ją – co niepodobna – opuściła, też Europę wyrzutem oziębłości obarczyć miałaby prawo (...)
(...) żądamy połączyć się z tymi, którzy to z nami dzielą przekonanie, że obecnie reprezentacja za granicą, u obcych, interesu przyszłej Polski nie na numerycznej [liczebnej] zawisła większości, ale tym należy, którzy
usiłować będą scalić interes Polski z interesem ludzkości, którzy w tym jedynie imieniu przemawiają do Europy i w przyszłej Polsce pragną widzieć miliony szczęśliwych, wolnych, dobrodziejstw natury używających mieszkańców, bez różnicy nazwisk, rodu lub wyznań, a nie garstkę uprzywilejowanych dawnym przesądem, dawnym przywłaszczeniem i nadużyciem użytkujących wyłącznie nie tylko ze wspólnej dla wszystkich ziemi i jej
owoców, ale nawet z osób, pracy i trudów tych, których los w gronie tej garstki szczęśliwych nie pomieścił. Tożsamość przekonania o celu i środkach, jakimi dojść go będzie potrzeba, jest jedynym węzłem, który nas
z braćmi jednoczyć jest zdolny (...)
Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, nr: 31: Wielka Emigracja, opracował M. Żychowski, Warszawa 1962, nr 31, str. 32
1. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej przedstaw okoliczności powstania Towarzystwa Demokratycznego Polskiego.
2. Napisz, jakie warunki, zdaniem autorów Manifestu, muszą spełnić Polacy, aby móc słusznie domagać się pomocy od innych narodów Europy.