Statut I Międzynarodówki z września 1871 r.
Zważywszy:
Że wyzwolenie klasy robotniczej winno być dziełem samej klasy robotniczej, że walka o wyzwolenie klasy robotniczej nie oznacza walki o przywileje klasowe i moralne, lecz o równe prawa i obowiązki oraz o zniesienie wszelkiego panowania klasowego;
Że ekonomiczna zależność człowieka pracy od monopolisty w dziedzinie środków pracy, czyli źródeł życia, stanowi podstawę niewolnictwa we wszystkich jego formach, podstawę wszelkiej nędzy społecznej, podstawę degradacji umysłowej i zależności politycznej;
Że wyzwolenie ekonomiczne klasy robotniczej jest zatem wielkim celem, któremu ruch polityczny winien być podporządkowany jako środek;
Że wszelkie wysiłki zmierzające do tego wielkiego celu były dotąd bezowocne wskutek braku solidarności między robotnikami różnych gałęzi pracy w każdym kraju oraz wskutek braku bratniego węzła jedności między robotnikami różnych krajów;
Że wyzwolenie pracy nie jest zagadnieniem lokalnym ani narodowym, lecz zagadnieniem społecznym, ogarniającym wszystkie kraje, w których istnieje społeczeństwo współczesne, zagadnieniem, którego rozwiązanie zależne jest od praktycznej i teoretycznej współpracy krajów najbardziej postępowych;
Że obecne przebudzenie się klasy robotniczej w najbardziej uprzemysłowionych krajach Europy, wzbudzając nowe nadzieje, jest zarazem nader poważnym ostrzeżeniem przed recydywą dawnych błędów i wymaga natychmiastowego stworzenia jedności nieskoordynowanych dotąd ruchów; —
Z wyżej wymienionych względów założone zostało Międzynarodowe Stowarzyszenie Robotników.
Oświadcza ono:
że wszystkie przystępujące doń organizacje i poszczególne osoby uznają prawdę, sprawiedliwość i moralność za podstawę swego postępowania wobec siebie nawzajem oraz wobec, wszystkich ludzi, niezależnie od koloru ich skóry, wyznania i narodowości; że nie uznaje praw bez obowiązków ani obowiązków bez praw.
Karol Marks, Fryderyk Engels: Dzieła Wybrane, T. I., Warszawa 1949, str.360-361
A. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej podaj datę utworzenia I Międzynarodówki.
B. Wymień wspomniane w źródle przyczyny złego położenia ekonomicznego robotników.
C. Na odstawie wiedzy pozaźródłowej wyjaśnij, co autorzy Statutu mieli na myśli, pisząc o dawnych błędach ruchu robotniczego?
D. W jaki sposób autorzy Statutu uzasadniają konieczność utworzenia I Międzynarodówki?