Przemówienie prezydenta USA Harry Trumana – tzw. doktryna Trumana, 12 III 1947 r.

Rząd Grecji zwrócił się do Stanów Zjednoczonych z naglącym wezwaniem o pomoc finansową i gospodarczą. (...) Samo istnienie państwa greckiego jest obecnie zagrożone z powodu terrorystycznej działalności kilku tysięcy uzbrojonych ludzi, kierowa­nych przez komunistów, którzy stawiają opór władzy państwowej w wielu miejscach, a szczególnie wzdłuż granic pomocnych. (…)

Sąsiad Grecji Turcja również zasługuje na naszą uwagę. Przyszłość Turcji, jako państwa niezależnego i zdrowego pod względem gospodarczym, jest oczywiście nie mniej ważna dla narodów świata miłujących wolność, niż przyszłość Grecji. (…)

Jednym z głównych celów polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych jest stworzenie takich warunków, w których zarówno my, jak i inne narody moglibyśmy torować sobie drogę w życiu wolni od przymusu. To było punktem podstawowym w wojnie z Niemcami i Japonią. (…)

Nie osiągniemy jednak naszych celów, o ile nie zechcemy pomóc ludom wolnym w zachowaniu swych wolnych instytucji i swej całości państwowej przeciwko ruchom dążącym do narzucenia im ustrojów totalitarnych. Jest to nic innego, jak tylko otwarte przyznanie, że ustroje totalne, narzucone wolnym ludom za pomocą bezpośredniej albo pośredniej agresji, podkopują podstawy pokoju międzynarodowego, a więc zagrażają bez­pieczeństwu Stanów Zjednoczonych.

Narodom, wielu krajów świata narzucono niedawno wbrew ich woli ustroje totalne. Rząd Stanów Zjednoczonych często protestował przeciwko gwałtom i zastraszaniu w Pol­sce, Rumunii i Bułgarii, co było pogwałceniem układów zawartych w Jałcie. Muszę rów­nież stwierdzić, że i w wielu innych krajach działo się podobnie.

W obecnym momencie historii świata prawie każdy naród musi dokonać wyboru po­między dwiema drogami życia. Wybór aż nazbyt często nie jest swobodny. Jedna z tych dróg opiera się na woli większości i wyróżnia się wolnymi instytucjami, rządami przedsta­wicielskimi, wolnymi wyborami, gwarancjami wolności osobistej, wolnością słowa i wy­znania oraz wolnością od ucisku politycznego.

Druga z tych dróg opiera się na woli mniejszości, narzucanej siłą większości. Polega ona na terrorze i ucisku, na kontroli prasy i radia, na robionych wyborach i na przekreśleniu wolności osobistej.

Sądzę, że polityką Stanów Zjednoczonych winno być popieranie wolnych ludów, prze­ciwstawiających się próbom ujarzmienia przez uzbrojone mniejszości albo przez nacisk z zewnątrz. Sądzę, że powinniśmy dopomagać wolnym ludom do kierowania swymi losami wedle własnej woli. (…)

Za: Wybór tekstów źródłowych do historii powszechnej,  T. 1. 1945-1955. Część 1. Wybór i oprac. A. Basak i T. Marczak, Wrocław 1989, str. 133-136

1. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej przedstaw wydarzenia w Grecji, do których w swym przemówieniu nawiązuje prezydent Truman.

2. Wyjaśnij, w jaki sposób prezydent Truman ocenia sytuację krajów, które znalazły się w radzieckiej strefie wpływów.

3. Wyjaśnij, na czym polegała doktryna Trumana.