Kodeks Napoleona – zbiór przepisów prawa cywilnego wprowadzony w 1804 r. przez Napoleona Bonaparte, będąca pierwszą kodyfikacją prawa francuskiego od obalenia monarchii absolutnej; realizował idee rewolucji, zachowując jednak wiele instytucji prawa rzymskiego oraz francuskiego prawa zwyczajowego; ustanawiał zasadę wolności osobistej oraz formalnej równości obywateli wobec prawa, zabezpieczał własność prywatną i zapewniał swobodę zawierania umów; regulował sprawy rodzinne, nadając małżeństwu świecki charakter poprzez ustanowienie ślubów cywilnych i dopuszczenie rozwodów;  jednocześnie jednak utrwalał nierówność płci – np. w przypadku zdrady współmałżonka tylko mąż mógł ubiegać się o rozwód, ponadto kobieta pozostawała przez całe życie pod opieką najbliższego męskiego krewnego lub męża i nie mogła rozporządzać swoim majątkiem; kodeks Napoleona wywarł ogromy wpływ na ustawodawstwo cywilne wielu krajów europejskich.