Państwo Kościelne - państwo utworzone we wczesnym średniowieczu w środkowych Włoszech; w 754 i 755 r. król Franków Pepin Krótki przekazał papieżowi Sylwestrowi III ziemie zdobyta na Longobardach; władza papieży w Państwie Kościelnym była ograniczona, a jego obszar składał się z papieskich lenn i niezależnych komun miejskich; Państwo Kościelne we wczesnym średniowieczu pozostawało pod kontrolą cesarzy karolińskich i niemieckich, spod której niektórzy papieże usiłowali się wyzwolić; w 1274 r. Rudolf I Habsburg uznał niezależność Państwa Kościelnego od cesarza;  w okresie rewolucji francuskiej w latach 1798-1799 Państwo Kościelne zostało przekształcone w Republikę Rzymską, a w 1809 r. wcielone do Francji - niezależność odzyskało w 1814 r.; obszar Państwa Kościelnego został wcielony do niepodległego Królestwa Włoskiego w latach 1859-1860, a sam Rzym dopiero w 1870 r. - papież Pius IX w proteście przeciw temu zaborowi ogłosił się Więźniem Watykanu.