dualizm agrarny – dwutorowy rozwój rolnictwa europejskiego od XV wieku, umocnienie się systemu feudalnego na wschodzie Europy (refeudalizacja)i tworzenie podstaw gospodarki kapitalistycznej na zachodzie kontynentu; ponowna feudalizacja (gospodarka folwarczno-pańszczyźniana) w Polsce przyczyniła się do kryzysu gospodarczego w XVII wieku i pośrednio do upadku Rzeczypospolitej w wieku następnym.