monarchia patrymonialna - charakterystyczna dla wczesnego średniowiecza forma monarchii feudalnej, zapoczątkowana w państwie Franków za panowania dynastii Merowingów i ugruntowana za panowania dynastii Karolingów; w monarchii patrymonialnej władza i państwo były traktowane jako prywatna własność władcy - ojcowizna (łac. patrimonium), która była dziedziczona przez jego spadkobierców, co często prowadziło do podziału państwa na części; w państwie patrymonialnym władca był uważany za pana wszystkich poddanych i właściciela wszelkich dóbr, a zwłaszcza ziemi i zasobów naturalnych.