pretorianie - w starożytnym Rzymie straż przyboczna wodzów rzymskich, a w okresie cesarstwa - gwardia przyboczna cesarzy; składała się z 10 tzw. kohort pretoriańskich - w skład każdej kohorty wchodziło 10 centurii piechoty i jeden oddział kawalerii; do obowiązków gwardii pretoriańskiej należała nie tylko ochrona cesarzy, ale również liczne funkcje policyjne - pilnowanie porządku w czasie igrzysk, dokonywanie aresztowań, a nawet przeprowadzanie egzekucji; znaczenie gwardii pretoriańskiej stale rosło i z czasem stali się groźną siłą polityczną w państwie - np. niejednokrotnie odegrali decydującą rolę przy obsadzaniu tronu cesarskiego; gwardię pretorian rozwiązał Konstantym I w 312 n.e.