prowincje - posiadłości rzymskie poza granicami Italii; pierwszą prowincją była Sycylia zdobyta przez Rzym w 241 r. p.n.e., a w okresie republiki ich liczba wzrosła do 15; od przełomu II i I w. p.n.e. prowincjami administrowali namiestnicy, którymi zostawali byli konsulowie i pretorianie, zarządzający nimi jako prokonsulowie i propretorzy; do namiestnika należał całkowita władza administracyjna, wojskowa i sądownicza, a ściąganiem podatków zajmowali się publikanie; Oktawian August w 27 r p.n.e. przeprowadził podział prowincji na cesarskie, w których stacjonowały legiony, oraz pozbawione wojska senackie.