Program organizacji czerwonych

Cel i zasady organizacji

1. Organizacja narodowa ma na celu przygotowanie kraju do powszechnego, a na dobry skutek obrachowanego po­wstania, które ma wywalczyć niepodległość Polski w granicach 1771 roku, a dla wszystkich jej mieszkańców bez różnicy religii zupełną wolność i równość w obliczu prawa, z poszanowaniem praw narodowości z nią złączonych.

2. Dla dopięcia wyżej oznaczonego celu Organizacja Naro­dowa używa środków i sposobów zgodnych z zasadą i godnością wielkiego o niepodległość walczącego Narodu.

3. Rachuje na siły samego kraju i powołując wszystkie stany i zatrudnienia do pracy narodowej, zwraca szczególniej usiłowania swoje da niższych tak miejskich, jak i wiejskich warstw społeczeństwa, ażeby je podnieść, a przez powołanie do udziału w pracy narodowej, postawić na stanowisku politycz­nym w kraju.

4. Szerząc braterstwo pomiędzy klasami społeczeństwa na­rodowego, wpływać będzie, aby reformę stosunków włościań­skich załatwić pomyślnie dla sprawy powstania i doprowadzić włościan do zupełnego uwłaszczenia przez Rząd Polski, który z ogólnych źródeł państwa obmyśli fundusze na wynagrodzenie właścicieli za ustąpienie czynszu.

(…)

6. Utrzymując naród w powadze żałoby i w powstrzyma­niu się od wszelkich niewłaściwych w jego położeniu zabaw, koncentrując wszystkie siły do jednego celu, do istnienia poli­tycznego, nie wchodzi z najazdem w żadne porozumienia, urzą­dza przeciwko niemu opozycję jawną i skrytą, podkopuje wszę­dzie jego siły i nie ogradzając się naprzód określonymi posta­nowieniami, spożytkować ma na rzecz powstania wszystkie pozycje najazdu, czy to przez opór, czy też agitacją, której postać i kierunek stosownie do okoliczności stanowi.

7. Przekonana, że niepodległość kraju tylko bronią zdobyta być może, Organizacja Narodowa gromadzi zasoby pieniężne przez nałożony na kraj podatek i przeprowadza uzbrojenie Na­rodu przez zakupywanie broni, urządzanie jej składów w kraju i za granicą, sprowadzanie ludzi obeznanych ze sztuką woj­skową, i stawia kraj w położeniu, które mu dozwoli jak najśpieszniej wystąpić dzielnie i z pomyślnym skutkiem przez po­wszechne powstanie.

(…)

Za: Wybór tekstów źródłowych z historii Polski w latach 1795-1864, opracowali Stefan Kieniewicz, Tadeusz Mencel, Władysław Rostocki, Warszawa 1956, str. 731-732

A. Przedstaw bazę społeczną planowanego powstania zbrojnego.

B. W jaki sposób organizacja czerwonych zamierzała zachęcić chłopów do udziału w powstaniu.

C. Przedstaw zadania organizacji czerwonych w okresie poprzedzającym wybuch powstania.