Kapitulacja rosyjskiej załogi Smoleńska w roku 1634
Dnia 1 marca [1634] wojsko nasze ogromnym szykiem, jest część pod taborem kozackim, a część nad brzegiem dnieprowym stanęło. Nad brzegiem dnieprowym, to jest po stronie lewej nieprzyjacielowi, między wojska nasze wchodzącemu, stał Jego Królewska Mość [król Władysław IV] z Królewiczem Jegomościa Kazimierzem, między dwiema swoimi chorągwiami husarskimi, a przy nim Ichmoście Panowie Senatorowie. Pod którego nogi nieprzyjaciel wszystkie swoje chorągwie cum debita reverentia i ukłonem mimo przechodząc rzucał (…). [Ustalone bowiem zostało, że rosyjskie wojska] wychodzić z ostrogu swego mają ze zwinionymi chorągwiami, z pogaszonymi knotami, krom pięciu gorejących pod każdą kompanią dla zapalenia, k temu cicho bez bębnów i inszej muzyki wojskowej iść mają do naznaczonego miejsca, gdzie stanąwszy, pod nogi Jego Królewskiej Mości na ziemie chorągwie położą, a chorążowie, trzy kroki wzad uczyniwszy, czekac mają rozkazania Jego Mości Pana Hetmana imieniem Króla Jego Mości, aby je podnieśli, rozwinęli, a knoty zapaliwszy, w trąby i bębny uderzywszy, z nimi dalej poszli. Przy położeniu [zaś] tych chorągwi pod nogi Króla Jego Mości (...) wszyscy mijając Jego Królewską Mość pokłon głęboki uczynią. (...) Po odprawieniu [tedy] tej ceremonii, poszli wszyscy [Rosjanie] w drogę swoją cicho (...), a wojsko nasze godzina w noc nazad do obozu się wróciło. Dnia 2 marca [1634], po obiedzie, był Król Jego Miłość na nieszporach. Tam praeeunte cancellario Regni «Te Deum laudamus» klęcząc magna turba [wielka rzesza] wojska śpiewała. Po oddaniu czci Bogu Najwyższemu, dziękował imieniem Króla Jego Mości publice Jegomość Ksiądz Kanclerz wszystkiemu rycerstwu (...) za podjęte przy Królu Jego Mości prace i odwagi, które przy łasce Bożej a szczęściu Jego Królewskiej Mości to sprawiły, że ten hardy nieprzyjaciel upokorzyć się i krwią swoją immortalitati nomen [mię nieśmiertelności] musiał consecrare [poświęcić].
Jan Moskorzowski, Diariusz wojny moskiewskiej 1633 roku
Za: Wielka historia świata, T. 7: Świat w XVII wieku, pod red. Antoniego Podrazy, Kraków 2005, str. 451
A. Określ rodzaj źródła historycznego oraz oceń jego wiarygodność.
B. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej wyjaśnij, w jakich okolicznościach doszło do oblężenia Smoleńska i kapitulacji jego moskiewskiej załogi.
C. Opisz procedurę opuszczania Smoleńska przez jego moskiewską załogę po kapitulacji.