Kodeks Teodozjański z 429 r.

Cesarz Arkadiusz i Honoriusz do Eutychiana, prefekta pretorianów. Nakazujemy ostrzec wszystkich członków kurii, aby nie uciekali z miast, ani też ich nie opuszczali dla osiedlenia się na wsi. Niechaj wiedzą bo­wiem, że rola, którą by przenieśli ponad swe miasto, ulegnie konfiskacie i w ten sposób utracą gospodarstwo wiejskie, dla którego okazali się niegodziwymi opuszczając swoją ojczyznę. Dan 15 grudnia w Konstantynopo­lu za konsulatu Arkadiusza i Honoriusza.

Cesarz Arkadiusz i Honoriusz do Wincencjusza prefekta pretorianów Galii. Miasta pozbawione usług, straciły świetność jaką dawniej jaśniały. Bardzo wielu bowiem członków korporacji, gardząc życiem miejskim, przeniosło się na wieś w ustronne i niedostępne siedziby. Postanawiamy zatem aby ludzi tych, gdziekolwiek tylko się ich znajdzie, ściągnąć do ich obowiązków, bez próby robienia jakiegokolwiek wyjątku. [...] Dan 29 czer­wca w Mediolanie za konsulatu Stylichona i Aureliana.

Teksty źródłowe do nauki historii w szkole. Starożytny Rzym, Warszawa 1961, nr 3, s. 37-38 

1. Wyjaśnij kim byli wspomniani w tekście pretorianie i członkowie kurii.

2. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej wyjaśnij przyczyny ucieczki mieszkańców miast na wieś.

3. Wyjaśnij, dlaczego cesarz podjął tak stanowcze kroki przeciwdziałające migracji z miast na wieś.