Abdykacja cara Mikołaja II z 2/15 III 1917 r.

Przekazany przez dowódcę Roty Morza Bałtyckiego wiceadmirała Niepienina dalekopisem tekst manifestu:

W dniach wielkich zmagań z wrogiem zewnętrznym, który prawie przez trzy lata usiłował ujarzmić naszą ojczyznę, Pan Bóg raczył zesłać nowe ciężkie doświadczenia na Rosję.

Wszczęte przez naród niepokoje wewnętrzne grożą fatalnym wpływem na dalsze prowadzenie wojny.

Los Rosji, honor naszej bohaterskiej armii, dobro narodu, cała przyszłość naszej drogiej ojczyzny wymagają doprowadzenia wojny do zwycięskiego końca, za wszelką cenę.

Okrutny wróg wytęża ostatnie swe siły i bliska już jest godzina, gdy dzielna armia nasza wspólnie ze wspaniałymi sprzymierzeńcami naszymi zdoła ostatecznie zgnieść wroga. W tych decydujących dla życia Rosji dniach uznaliśmy za obowiązek swego sumienia ułatwić narodowi naszemu ścisłe jego zjednoczenie oraz skupienie wszystkich sił narodu na jak najszybszym odniesieniu zwycięstwa i, w porozumieniu z Dumą Państwową, uznaliśmy za słuszne zrzec się tronu Państwa Rosyjskiego i złożyć z siebie władzę najwyższą.

Nie chcąc rozstawać się z ukochanym synem naszym, przekazujemy dziedzictwo bratu naszemu wielkiemu księciu Michałowi Aleksandrowiczowi i błogosławimy go na wstąpienie na tron Państwa Rosyjskiego.

Uroczyście nakazujemy bratu naszemu, by rządził sprawami państwa w całkowitej i nienaruszalnej jedności z przedstawicielami narodu w instytucjach ustawodawczych, na tych samych zasadach, jakie one ustanowią, składając na to nienaruszalną przysięgę w imię gorąco umiłowanej ojczyzny.

Wzywamy wszystkich wiernych synów ojczyzny do spełnienia świętego obowiązku wobec niej przez posłuszeństwo carowi w ciężkiej chwili próby ogólnonarodowej i by pomogli mu wspólnie z przedstawicielami narodu wprowadzić Państwo Rosyjskie na drogę zwycięstwa, pomyślności i sławy. Niech Bóg dopomoże Rosji.

2 marca, godzina 15, 1917 r.

M[iasto] Psków

Za: Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, opracowali Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Warszawa 2001, str. 33-34

A. Wyjaśnij genezę wydania cytowanego manifestu.

B. Rozstrzygnij, czy w świetle cytowanego dokumentu Mikołaj II zamierzał doprowadzić do likwidacji monarchii i ustanowienia w Rosji republiki. Odpowiedź uzasadnij, powołując się na treść źródła.

C. Przedstaw oczekiwania Mikołaja II wobec jego następcy.