Towarzystwo Filomatów/Towarzystwo Filomatyczne/filomaci – studencka tajna organizacja założona w Wilnie przez m.in. Tomasza Zana i Adama Mickiewicza w 1817 r.. p celach samokształceniowych oraz społeczno-patriotycznych; w 1820 r. kierownicwtwo filomatów założyło jawną organizację Promienistych oraz tajny Związek Filaretów; w 1821 r. Towarzystwo Filomatów rozwiązało się, a w jego miejsce powstało kierowane przez Tomasza Zana Towarzystwo Filadelfistów; organizacja została rozbita w 1823 r. przez władze rosyjskie, a do głośnego procesu jego członków nawiązał Adam Mickiewicz w III części Dziadów.